Cẩm Nang Sức Khỏe Gia Đình: Bệnh Dạ Dày HP Là Gì, Triệu Chứng & Cách Chăm Sóc Tại Nhà

Người bệnh bị nhiễm vi khuẩn Helicobacter Pylori (HP) có thể gặp những biến chứng nghiêm trọng và dễ tái phát nếu không được điều trị đúng cách. Tuy nhiên, việc bảo vệ sức khỏe gia đình có người bị bệnh dạ dày HP không chỉ dừng lại ở việc sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ, mà còn đòi hỏi một quá trình chăm sóc toàn diện ngay tại nhà.

Hãy cùng tìm hiểu những bí kíp hữu ích để bảo vệ sức khỏe gia đình và giúp người bệnh vượt qua thử thách này một cách hiệu quả.

Bệnh dạ dày HP là gì?

Bệnh dạ dày do vi khuẩn Helicobacter pylori (HP) là một loại nhiễm trùng phổ biến ở niêm mạc dạ dày. Vi khuẩn HP có khả năng sống sót trong môi trường axit của dạ dày và là nguyên nhân chính gây viêm loét dạ dày, tá tràng và thậm chí ung thư dạ dày nếu không được điều trị kịp thời. Tuy nhiên, vi khuẩn HP có thể phát triển âm thầm khiến nhiều người mang vi khuẩn HP mà không có triệu chứng, dẫn đến việc chẩn đoán muộn và gây khó khăn trong việc chăm sóc sức khỏe gia đình.

Nguyên nhân gây bệnh dạ dày HP là gì?

Vi khuẩn HP có thể lây lan qua nhiều con đường, phổ biến nhất là qua đường tiêu hóa. Dưới đây là những nguyên nhân chính gây lây lan vi khuẩn HP mà khi chăm sóc sức khỏe gia đình cần lưu ý:

1. Tiếp xúc với người nhiễm HP

Vi khuẩn HP có thể lây qua nước bọt, dịch tiết, hoặc chất thải từ người bệnh, đặc biệt là trong sinh hoạt hàng ngày như dùng chung đồ ăn, dụng cụ ăn uống.

2. Nguồn nước và thực phẩm không vệ sinh

Vi khuẩn HP có thể tồn tại trong nguồn nước hoặc thực phẩm nhiễm khuẩn.

3. Vệ sinh kém

Vệ sinh cá nhân và vệ sinh thực phẩm kém là yếu tố gia tăng nguy cơ lây nhiễm HP.

Triệu chứng của tình trạng nhiễm HP dạ dày – nhận biết để chăm sóc tốt sức khỏe gia đình

Triệu chứng của tình trạng nhiễm HP ở dạ dày có thể khác nhau tùy từng người và nhiều trường hợp nhiễm HP không có triệu chứng rõ rệt. Tuy nhiên, khi vi khuẩn HP gây viêm loét hoặc tổn thương dạ dày, một số triệu chứng phổ biến dễ nhận thấy bao gồm:

1. Đau bụng vùng thượng vị

Người nhiễm khuẩn HP thường gặp cảm giác đau, khó chịu hoặc nóng rát ở vùng trên của bụng, đặc biệt là khi đói hoặc sau bữa ăn.

2. Ợ chua và khó tiêu

Người bệnh có thể cảm thấy chua miệng, ợ nóng, hoặc cảm giác đầy bụng, khó tiêu sau khi ăn.

3. Buồn nôn và nôn

Người bệnh thường xuyên có cảm giác buồn nôn, đặc biệt là vào buổi sáng hoặc sau bữa ăn.

4. Chán ăn và sụt cân

Người nhiễm HP thường cảm thấy khó ăn, khó nuốt, khó tiêu, từ đó dẫn đến cảm giác không thèm ăn, ăn ít hơn bình thường, gây sụt cân.

5. Đầy hơi và khó chịu

Tình trạng đầy bụng, khó tiêu và hơi khó chịu ở bụng có thể xuất hiện thường xuyên ở bệnh nhân nhiễm khuẩn HP.

Nếu không được điều trị, nhiễm HP dạ dày có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng hơn như viêm loét dạ dày, tá tràng, hoặc thậm chí thủng dạ dày, ung thư dạ dày, gây ảnh hưởng đến sức khỏe gia đình.

Các phương pháp chẩn đoán tình trạng nhiễm vi khuẩn HP dạ dày giúp bảo vệ sức khỏe gia đình

1. Xét nghiệm hơi thở

Xét nghiệm hơi thở (Urea Breath Test) là một phương pháp đơn giản và chính xác để phát hiện HP khi chăm sóc sức khỏe gia đình. Người bệnh sẽ uống một dung dịch chứa ure có gắn carbon đồng vị. Nếu có vi khuẩn HP trong dạ dày, vi khuẩn sẽ phân hủy ure, giải phóng carbon dioxide vào hơi thở. Bằng cách đo nồng độ carbon dioxide trong hơi thở, các bác sĩ có thể xác định sự hiện diện của HP.

Phương pháp này nhanh chóng, không xâm lấn và thường được sử dụng để chẩn đoán ban đầu hoặc kiểm tra sau quá trình điều trị.

2. Xét nghiệm máu

Xét nghiệm máu là phương pháp giúp phát hiện kháng thể chống lại vi khuẩn HP trong cơ thể. Khi cơ thể tiếp xúc với HP, hệ miễn dịch sẽ tạo ra các kháng thể và xét nghiệm máu có thể đo lường mức độ của chúng. Tuy nhiên, xét nghiệm này không thể phân biệt giữa nhiễm HP hiện tại và quá khứ, vì kháng thể có thể tồn tại trong máu ngay cả sau khi vi khuẩn đã bị tiêu diệt. 

Do đó, xét nghiệm máu thường ít được sử dụng để xác định tình trạng nhiễm HP hiện tại mà chỉ có giá trị trong những trường hợp cụ thể hoặc dùng để nghiên cứu.

3. Xét nghiệm phân

Xét nghiệm phân (Stool Antigen Test) là phương pháp kiểm tra sự hiện diện của kháng nguyên HP trong mẫu phân của người bệnh. Đây là một cách đơn giản, không xâm lấn, và rất chính xác để phát hiện nhiễm HP, đặc biệt thích hợp cho trẻ em và người không thể thực hiện các xét nghiệm khác.

Phương pháp này cũng được sử dụng để đánh giá kết quả điều trị sau khi chăm sóc sức khỏe gia đình có người bị bệnh dạ dày HP đã hoàn thành liệu trình kháng sinh.

4. Lấy mẫu niêm mạc dạ dày

Lấy mẫu niêm mạc dạ dày (sinh thiết) được thực hiện trong quá trình nội soi dạ dày, cho phép bác sĩ thu thập một mẩu mô niêm mạc dạ dày để kiểm tra sự hiện diện của HP. Đây là phương pháp chính xác nhất và cung cấp thông tin chi tiết về mức độ tổn thương dạ dày khi chăm sóc sức khỏe gia đình.

Mẫu mô sẽ được kiểm tra bằng các phương pháp như nuôi cấy vi khuẩn, xét nghiệm nhanh urease, hoặc phân tích dưới kính hiển vi. Sinh thiết thường được sử dụng khi các xét nghiệm khác không cho kết quả rõ ràng hoặc cần chẩn đoán kỹ lưỡng hơn.

Cẩm nang sức khỏe gia đình: Cách điều trị nhiễm HP dạ dày phổ biến

1. Kết hợp kháng sinh

Khi chăm sóc sức khỏe gia đình có người bệnh dạ dày HP thì quá trình điều trị thường yêu cầu sử dụng kết hợp hai loại kháng sinh để tiêu diệt vi khuẩn và ngăn ngừa kháng thuốc.

Các kháng sinh thường dùng bao gồm amoxicillin, clarithromycin và metronidazole. Việc sử dụng hai loại kháng sinh cùng lúc giúp tăng khả năng tiêu diệt HP và giảm nguy cơ vi khuẩn phát triển kháng thuốc. Quá trình điều trị thường kéo dài từ 10 đến 14 ngày, điều quan trọng là phải tuân thủ đúng liều lượng và thời gian điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ để đảm bảo hiệu quả và ngăn ngừa bệnh tái phát.

2. Thuốc chống axit dạ dày

Vi khuẩn HP gây bệnh dạ dày thường đi kèm với sự tăng tiết axit trong dạ dày. Để hỗ trợ quá trình điều trị và bảo vệ sức khỏe gia đình, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc chống axit dạ dày như thuốc ức chế bơm proton (PPI), bao gồm omeprazole, lansoprazole, hoặc esomeprazole. Thuốc này giúp giảm lượng axit trong dạ dày, làm giảm triệu chứng đau và viêm loét, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi để niêm mạc dạ dày phục hồi.

3. Thuốc bảo vệ niêm mạc dạ dày

Bên cạnh việc dùng kháng sinh và thuốc chống axit, thuốc bảo vệ niêm mạc dạ dày như bismuth subsalicylate hoặc sucralfate có thể được kê đơn. Các loại thuốc này tạo một lớp màng bảo vệ trên bề mặt niêm mạc dạ dày, ngăn vi khuẩn và axit tấn công vào vết loét, giúp giảm đau và hỗ trợ quá trình lành vết loét.

Ngoài ra, chúng cũng góp phần giảm thiểu tác dụng phụ của thuốc kháng sinh và giúp duy trì chức năng tiêu hóa ổn định. Việc sử dụng các loại thuốc bảo vệ niêm mạc dạ dày giúp tối ưu hóa hiệu quả điều trị và bảo vệ sức khỏe gia đình.

Cẩm nang sức khỏe gia đình: Cách chăm sóc người nhiễm HP dạ dày tại nhà

1. Tuân thủ chế độ ăn uống lành mạnh

Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ quá trình điều trị nhiễm HP dạ dày. Người bệnh nên tránh các thực phẩm gây kích thích niêm mạc dạ dày như đồ ăn cay, chua, nhiều dầu mỡ. Thay vào đó, hãy ưu tiên các thực phẩm giàu chất xơ, vitamin như rau xanh, trái cây không có tính axit và các loại thực phẩm giàu protein như cá, thịt gà.

Đồng thời, cách chăm sóc sức khỏe gia đình hiệu quả khi có người bệnh dạ dày HP là nên chia nhỏ bữa ăn thành nhiều lần trong ngày để giảm áp lực lên dạ dày, giúp quá trình tiêu hóa của người bệnh dễ dàng hơn và hạn chế việc tăng tiết axit gây viêm loét.

2. Kiểm soát stress

Stress là một trong những yếu tố có thể làm tăng tiết axit dạ dày, gây ra hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng viêm loét do HP. Để kiểm soát stress, người bệnh nên duy trì lối sống cân bằng, kết hợp nghỉ ngơi và làm việc hợp lý. Đảm bảo giấc ngủ đủ và chất lượng cũng là một yếu tố quan trọng giúp tăng cường sức khỏe tổng thể và hỗ trợ quá trình hồi phục bệnh dạ dày HP.

3. Điều chỉnh lịch trình ăn uống

Việc điều chỉnh lịch trình ăn uống là cách chăm sóc sức khỏe gia đình hợp lý giúp bảo vệ niêm mạc dạ dày và hạn chế triệu chứng khó chịu của bệnh. Người nhiễm HP nên ăn đúng giờ, tránh để bụng đói quá lâu vì điều này có thể làm tăng tiết axit, gây đau dạ dày. Đồng thời, không nên ăn quá no mỗi bữa để tránh áp lực lên dạ dày. Nên ăn nhẹ vào buổi tối, tránh ăn muộn hoặc ăn quá nhiều trước khi đi ngủ.

4. Tránh hút thuốc và sử dụng đồ uống có cồn

Hút thuốc và uống rượu bia có thể làm tổn thương thêm niêm mạc dạ dày, đồng thời giảm hiệu quả của quá trình điều trị HP. Nicotine trong thuốc lá và cồn trong rượu bia không chỉ ảnh hưởng sức khỏe gia đình nói chung, mà còn ảnh hưởng sức khỏe tiêu hóa do gây kích thích niêm mạc dạ dày, làm tăng tiết axit, dẫn đến tình trạng viêm loét nghiêm trọng hơn.

Để bảo vệ sức khỏe và đẩy nhanh quá trình hồi phục, người bệnh cần ngừng hoặc hạn chế tối đa việc hút thuốc lá và sử dụng các loại đồ uống có cồn.

Đọc thêm:

• Cẩm Nang Bảo Vệ Sức Khỏe Gia Đình: Top 5 Bệnh Di Truyền Nguy Hiểm Thường Gặp
• Thực Đơn Chăm Sóc Sức Khỏe Gia Đình: Bị Trào Ngược Dạ Dày Thực Quản Nên Ăn Gì, Kiêng Gì?
• Cẩm Nang Sức Khỏe Gia Đình: Top 5 Món Ăn Nhiều Muối Cần Tránh Để Phòng Ngừa Cao Huyết Áp & Ung Thư Dạ Dày

Việc điều trị và chăm sóc người bị nhiễm vi khuẩn HP dạ dày tại nhà đòi hỏi sự kết hợp giữa việc tuân thủ chế độ điều trị y khoa và thay đổi lối sống phù hợp. Việc chủ động trong chăm sóc sức khỏe gia đình không chỉ bảo vệ người bệnh mà còn là cách phòng ngừa hiệu quả cho cả gia đình khỏi nguy cơ mắc bệnh dạ dày HP.

Với những bí kíp chăm sóc sức khỏe gia đình đơn giản nhưng hiệu quả tại WeCare 247, chúng ta hoàn toàn có thể xây dựng một nền tảng sức khỏe vững chắc cho cả gia đình.

Bài viết có tham khảo thông tin từ Website của Bệnh viện Đại Học Y Dược TP Hồ Chí Minh.