Chăm Sóc Sức Khỏe Người Cao Tuổi Mắc Phì Đại Tuyến Tiền Liệt: Nguyên Nhân, Triệu Chứng & Hậu Quả

Theo thống kê, trên thế giới có khoảng 60% nam giới ở độ tuổi 60 bị phì đại tuyến tiền liệt và bệnh có xu hướng tăng dần theo tuổi tác. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thông tin chi tiết nhất về nguyên nhân, triệu chứng cũng như những ảnh hưởng sức khỏe do phì đại tuyến tiền liệt gây ra, giúp ích cho việc chăm sóc sức khỏe người cao tuổi của gia đình.

Phì đại tiền liệt tuyến ở người cao tuổi là gì?

Tuyến tiền liệt là một tuyến nhỏ kích thước khoảng 10 – 20g nằm dưới bàng quang và bao quanh niệu đạo, là một phần của hệ thống sinh sản ở nam giới, có chức năng tạo ra chất lỏng đi vào tinh dịch, đồng thời giúp bảo vệ đường tiết niệu khỏi độc tố và vi khuẩn.

Bệnh phì đại tuyến tiền liệt, hay còn gọi là tăng sản lành tính tuyến tiền liệt (Benign Prostatic Hyperplasia – BPH), là một tình trạng thường gặp khi chăm sóc sức khỏe người cao tuổi, bệnh xảy ra khi tuyến này gia tăng kích thước, chèn ép vào niệu đạo và bàng quang, gây khó khăn cho việc tiểu tiện. Nếu không được điều trị sớm, bệnh có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm ảnh hưởng đến sức khỏe người già.

Nguyên nhân gây phì đại tuyến tiền liệt ở người cao tuổi

1. Lão hóa – yếu tố cần quan tâm khi chăm sóc sức khỏe người cao tuổi

Khi đàn ông bước vào độ tuổi trung niên, cơ thể bắt đầu suy giảm cả về thể chất và tinh thần. Những rối loạn bệnh lý do sức khỏe tuổi già bắt đầu xuất hiện ở nhiều cơ quan, trong đó có sự tăng sinh tuyến tiền liệt.

Các nghiên cứu khoa học cho thấy có mối liên hệ mật thiết giữa tình trạng phì đại tuyến tiền liệt và những thay đổi nội tiết liên quan đến tuổi tác. Khi già đi, lượng testosterone trong cơ thể sẽ giảm đi khiến cho tỷ lệ estrogen cao hơn, điều này khiến các tế bào tuyến tiền liệt phát triển và gây nên tình trạng phì đại ảnh hưởng việc chăm sóc sức khỏe người cao tuổi.

2. Tăng hàm lượng dihydrotestosterone (DHT)

DHT là hormone sinh dục tự nhiên có vai trò giúp phát triển các đặc tính của nam giới. Khi chăm sóc sức khỏe người cao tuổi, thường thì nồng độ testosterone trong máu sẽ giảm theo tuổi tác, trong khi lượng DHT vẫn tiếp tục được sản xuất và tích tụ trong tuyến tiền liệt, làm thúc đẩy sự phát triển của các tế bào ở tuyến này. Nhiều nghiên cứu cho thấy, những người đàn ông không có khả năng sản xuất DHT sẽ không bị phì đại tuyến tiền liệt.

3. Bất thường về tinh hoàn

Một số nghiên cứu cho thấy, tăng sản tuyến tiền liệt lành tính không phát triển ở nam giới bị cắt bỏ tinh hoàn trước tuổi dậy thì. Vì lý do này, các nhà nghiên cứu tin rằng yếu tố liên quan đến tinh hoàn có thể gây ra các triệu chứng phì đại tuyến tiền liệt ở người lớn tuổi.

4. Nguyên nhân khác

Khi chăm sóc sức khỏe người cao tuổi, có một số nguyên nhân khác dẫn đến tình trạng tuyến tiền liệt bị phì đại:

• Di truyền từ gia đình: Nếu trong gia đình đã có người từng mắc các bệnh về tuyến tiền liệt hoặc thận, hãy thận trọng, vì yếu tố di truyền khiến người cao tuổi có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
• Thói quen nhịn tiểu: Điều này dẫn đến việc giãn bàng quang và kéo căng các cơ vòng bên ngoài, về lâu dài sẽ ảnh hưởng đến chức năng đường tiết niệu, làm gia tăng các bệnh tại tuyến tiền liệt, nhiễm khuẩn đường tiết niệu và bệnh lý ở thận.
• Bệnh lý mạn tính: Như tiểu đường, tim mạch, béo phì, viêm nhiễm đường tiết niệu mãn tính không những ảnh hưởng đến sức khỏe tuổi già mà còn làm tăng nguy cơ phì đại tuyến tiền liệt.

Triệu chứng bệnh phì đại tuyến tiền liệt ở người già

Khi chăm sóc sức khỏe người cao tuổi bị phì đại tuyến tiền liệt, tùy theo mức độ nghiêm trọng của tình trạng phì đại mà người bệnh sẽ có những biểu hiện khác nhau và có xu hướng tăng dần theo thời gian, bao gồm các biểu hiện như:

• Tiểu nhiều lần trong ngày nhất là về ban đêm, khoảng cách giữa 2 lần đi tiểu ngắn lại.
• Đột ngột buồn đi tiểu, không nhịn tiểu được quá vài phút.
• Tiểu khó, bị ngập ngừng và ngắt quãng, tia tiểu yếu, són tiểu.
• Tiểu xong không cảm thấy thoải mái, vẫn còn cảm giác chưa tiểu hết.
• Bí tiểu đột ngột, căng tức vùng bụng dưới, cảm giác rất khó chịu.
• Đau sau khi đi tiểu, nước tiểu có máu, màu hoặc mùi bất thường.

Phì đại tuyến tiền liệt ở người cao tuổi nguy hiểm như thế nào?

Mặc dù phì đại tuyến tiền liệt được xem là lành tính, tuy nhiên nếu chủ quan khi chăm sóc sức khỏe người cao tuổi mắc phì đại tuyến tiền liệt mà không thăm khám và điều trị sớm, hoặc điều trị không đúng cách sẽ làm bệnh chuyển biến xấu, làm tăng nguy cơ gặp phải các biến chứng nguy hiểm.

1. Bí tiểu đột ngột

Bí tiểu cấp, hay còn gọi là bí tiểu đột ngột, là biến chứng thường gặp khi chăm sóc sức khỏe người cao tuổi bị phì đại tuyến tiền liệt, tình trạng này xảy ra sau khi người bệnh uống nhiều bia rượu, nhịn tiểu lâu hoặc có sử dụng các thuốc gây ức chế cơ bàng quang.

Lúc này người bệnh bị tiểu khó, trong khi bàng quang vẫn căng đầy, cảm giác rất tức bụng và đôi khi xuất hiện cơn co thắt. Đây là tình trạng cấp cứu, người bệnh cần được đặt thông tiểu sớm để giảm áp lực trong bàng quang.

2. Nhiễm trùng đường tiết niệu

Phì đại tuyến tiền liệt ở người lớn tuổi gây tắc nghẽn, ứ đọng nước tiểu trong bàng quang, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển, dẫn đến nhiễm khuẩn đường tiết niệu, gây ra các bệnh lý ảnh hưởng sức khỏe người già như viêm bàng quang, viêm tuyến tiền liệt, viêm tinh hoàn. Thậm chí, nước tiểu nhiễm khuẩn có thể ngược dòng lên thận gây viêm bể thận, nhiễm khuẩn máu (một tình trạng nguy hiểm khi chăm sóc sức khỏe người cao tuổi).

3. Sỏi bàng quang

Đây là biến chứng thường gặp khi chăm sóc sức khỏe người cao tuổi bị phì đại tuyến tiền liệt. Sỏi bàng quang hình thành do sự tích tụ nước tiểu lâu ngày, gây nhiễm trùng, kích ứng bàng quang, tiểu ra máu và cản trở dòng chảy của nước tiểu.

Bên cạnh đó, những sỏi có kích thước lớn hơn 8mm thường bị kẹt ở cổ bàng quang hoặc niệu đạo gây đau khi tiểu, dòng nước tiểu yếu hoặc bí tiểu cấp, làm ảnh hưởng chất lượng sống của người cao tuổi.

4. Tổn thương bàng quang

Trong giai đoạn đầu của bệnh phì đại tuyến tiền liệt, cơ bàng quang sẽ hoạt động tích cực để chống lại tình trạng tắc nghẽn. Điều này khiến cơ bàng quang dày lên, hình thành cột và hõm trong bàng quang.

Khi chăm sóc sức khỏe người cao tuổi bị phì đại tuyến tiền liệt nếu không được điều trị sớm, thì cơ bàng quang do phải hoạt động quá mức trong một thời gian dài có thể dẫn đến nguy cơ tổn thương và suy yếu cơ bàng quang.

5. Suy thận

Nước tiểu tích tụ lâu ngày do phì đại tuyến tiền liệt không những gây áp lực cho bàng quang mà còn làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn ngược dòng gây viêm và suy giảm chức năng thận.

Suy thận là biến chứng có tính chất nguy hiểm khi chăm sóc sức khỏe người cao tuổi bị tăng sinh tuyến tiền liệt. Suy thận có thể ảnh hưởng đến tính mạng nếu không được cấp cứu kịp thời và gây ra nhiều bệnh lý nguy hiểm ảnh hưởng đến sức khỏe người già do chất độc hại tích tụ quá nhiều mà không được đào thải sẽ gây hại cho cơ thể.

Cách chăm sóc sức khỏe người cao tuổi để phòng ngừa phì đại tuyến tiền liệt

Để hạn chế tình trạng phì đại tuyến tiền liệt, các chuyên gia y tế khuyến cáo nên chú ý đến thói quen sinh hoạt, ăn uống khi chăm sóc sức khỏe người cao tuổi, cụ thể:

Một chế độ ăn uống cân bằng và khoa học với nhiều rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt và hạn chế chất béo bão hòa giúp duy trì sức khỏe tuyến tiền liệt.

• Uống đủ nước mỗi ngày giúp hỗ trợ chức năng bàng quang và thận, vệ sinh đường tiết niệu và giúp hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn. Lưu ý không nên uống nhiều nước vào ban đêm.
• Hoạt động thể chất thường xuyên giúp cải thiện lưu thông máu, trong đó những bài tập như Kegel sẽ giúp tăng cường sức mạnh cơ bàng quang, giảm nguy cơ phì đại tuyến tiền liệt.
• Người cao tuổi cần hạn chế sử dụng bia, rượu, cà phê và thuốc lá. Vì những yếu tố này sẽ gây ảnh hưởng xấu đến tuyến tiền liệt, kích thích bàng quang và làm trầm trọng thêm các triệu chứng của phì đại tuyến tiền liệt.
• Quản lý căng thẳng, giữ tinh thần lạc quan, để duy trì trạng thái cân bằng, giảm tác hại tiêu cực lên cơ thể cũng như tuyến tiền liệt.
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường ở tuyến tiền liệt.

Đọc thêm:

• Chăm Sóc Người Bệnh Tai Biến Mạch Máu Não: Vì Sao Không Nên Tắm Đêm?
• Chăm Sóc Sức Khỏe Người Cao Tuổi: Giảm Chứng Đau Nửa Đầu Bằng 7 Biện Pháp Khắc Phục Tại Nhà

Tóm lại, phì đại tuyến tiền liệt là một tình trạng phổ biến và có thể gây ra nhiều triệu chứng khó chịu cho người lớn tuổi. Việc hiểu rõ về nguyên nhân, triệu chứng, phương pháp phòng ngừa sẽ giúp gia đình có những biện pháp chăm sóc sức khỏe người cao tuổi phù hợp để kiểm soát tình trạng này.

Với sự tiến bộ của y học hiện đại, việc điều trị bệnh phì đại tuyến tiền liệt đã trở nên hiệu quả hơn, giúp cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh. Duy trì lối sống lành mạnh, kiểm tra sức khỏe định kỳ và tuân thủ chỉ định của bác sĩ là những yếu tố quan trọng trong việc quản lý và phòng ngừa bệnh phì đại tuyến tiền liệt ở người cao tuổi. 

Hãy luôn chú ý chăm sóc sức khỏe người cao tuổi trong gia đình và đừng ngần ngại tìm kiếm sự giúp đỡ từ các chuyên gia y tế khi cần thiết.

Bài viết có sử dụng thông tin từ website của Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec và Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh.