7 Cách Chăm Sóc Người Bệnh Suy Hô Hấp Tại Nhà

Trong cách chăm sóc người bệnh suy hô hấp tại nhà đòi hỏi sự quan tâm đặc biệt và hiểu biết sâu rộng về tình trạng sức khỏe của bệnh nhân từ người nhà và người chăm sóc. Bởi vì suy hô hấp là một căn bệnh nguy hiểm, diễn tiến nhanh và có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng nếu không được quản lý đúng cách.

Hãy cùng WeCare 247 tìm hiểu những lưu ý quan trọng để chăm sóc hiệu quả người bệnh suy hô hấp tại nhà.

Suy hô hấp nguy hiểm như thế nào?

Trước khi bắt đầu cách chăm sóc người bệnh, gia đình và người chăm sóc cần hiểu rõ về suy hô hấp và những biến chứng có thể xảy ra.

Suy hô hấp là tình trạng khi phổi không cung cấp đủ oxy cho cơ thể hoặc không thải được khí CO2, dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng cho sức khỏe. Có hai loại suy hô hấp chính:

• Suy hô hấp cấp tính: Xảy ra đột ngột và cần được cấp cứu ngay lập tức.
• Suy hô hấp mãn tính: Phát triển dần theo thời gian và cần quản lý lâu dài.

Khi bị suy hô hấp, cơ thể người bệnh sẽ rơi vào tình trạng thiếu oxy, gây ảnh hưởng đến các cơ quan quan trọng như tim, não và thận. Nếu không được điều trị kịp thời, suy hô hấp có thể dẫn đến các biến chứng như tổn thương não, suy tim và thậm chí tử vong.

Nguyên nhân gây suy hô hấp – Hiểu để có cách chăm sóc người bệnh đúng hơn

Suy hô hấp có thể do nhiều nguyên nhân gây ra, bao gồm các bệnh lý về phổi như viêm phổi, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD) hoặc xơ phổi. Ngoài ra, các bệnh lý như tắc nghẽn thanh – khí quản do u thanh quản, u thực quản vùng cổ, u khí quản, … và tác dụng phụ của một số loại thuốc cũng có thể làm giảm chức năng hô hấp.

Bên cạnh đó, nhiễm trùng và phản ứng dị ứng nghiêm trọng cũng là những nguyên nhân phổ biến dẫn đến tình trạng này.

Triệu chứng nhận biết suy hô hấp – Lưu ý để có cách chăm sóc người bệnh hiệu quả

Khi chăm sóc người bệnh, những triệu chứng của suy hô hấp thường bao gồm:

– Khó thở, thở nhanh hoặc nông và cảm giác tức ngực.

– Người bệnh có thể cảm thấy mệt mỏi, da xanh xao hoặc tím tái, đặc biệt ở môi và đầu ngón tay.

– Gặp khó khăn khi nói hoặc cử động do thiếu oxy trong máu.

– Trong những trường hợp nghiêm trọng, suy hô hấp có thể dẫn đến lú lẫn, mất ý thức, hoặc hôn mê nếu không được điều trị kịp thời.

Cách chăm sóc người bệnh suy hô hấp tại nhà

1. Cách chăm sóc người bệnh suy hô hấp cấp

1.1 Để bệnh nhân ở nơi thoáng khí

Chăm sóc bệnh nhân suy hô hấp cấp, đặc biệt trong cách chăm sóc người bệnh nằm một chỗ cần đặt ưu tiên hàng đầu là đảm bảo môi trường xung quanh thoáng khí. Khi người bệnh bắt đầu có những dấu hiệu như thở nông, nhịp thở ngắn cùng với cảm giác chóng mặt, cần nhanh chóng đưa bệnh nhân đến nơi có không gian mở, thoáng mát, giúp họ dễ thở hơn.

Việc cung cấp không khí trong lành giúp tăng cường lượng oxy cung cấp cho cơ thể, giảm bớt cảm giác ngột ngạt và khó thở. Tránh đặt bệnh nhân ở những nơi khói bụi, ô nhiễm hay quá kín, vì điều này có thể làm tình trạng suy hô hấp trở nên nghiêm trọng hơn. Nếu có thể, sử dụng máy lọc không khí để tăng cường chất lượng không khí trong phòng.

1.2 Các biện pháp giảm khó thở cho người suy hô hấp cấp

• Hít thở sâu và mím môi: Cách chăm sóc người bệnh với kỹ thuật này giúp kiểm soát nhịp thở, tăng cường lượng oxy vào phổi. Bệnh nhân hít thở sâu bằng mũi, sau đó mím môi và thở ra từ từ qua miệng.
• Ngồi hơi cúi về phía trước: Tư thế này làm giảm áp lực lên phổi và cơ hoành, giúp hơi thở dễ dàng hơn. Đỡ người bệnh ngồi trên ghế, đặt khuỷu tay lên đầu gối và hơi cúi về phía trước.
• Đứng dựa lưng vào tường: Tư thế này giúp cơ thể giữ thăng bằng và mở rộng lồng ngực, làm giảm khó thở. Hỗ trợ bệnh nhân đứng thẳng, tựa lưng vào tường với chân cách tường một khoảng nhỏ.
• Biện pháp khác: Sử dụng quạt để tăng cường lưu thông không khí, nằm nghiêng với gối kẹp giữa hai chân, hoặc sử dụng thiết bị hỗ trợ hô hấp theo chỉ dẫn của bác sĩ để cải thiện tình trạng khó thở.

Trong trường hợp bệnh tiến triển xấu, gia đình cần liên hệ với bác sĩ hoặc đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được cấp cứu suy hô hấp kịp thời.

2. Cách chăm sóc người bệnh suy hô hấp mạn

Chăm sóc bệnh nhân suy hô hấp mạn, đặc biệt trong cách chăm sóc người bệnh nằm một chỗ đòi hỏi sự cẩn thận và theo dõi liên tục để đảm bảo an toàn và duy trì sức khỏe của hệ hô hấp. Dưới đây là một số lưu ý quan trọng:

– Đảm bảo không gian sống của người bệnh luôn thông thoáng, sạch sẽ, tránh khói bụi và các chất gây kích ứng.

– Hạn chế các thực phẩm có thể gây khó thở như đồ ăn quá mặn hoặc quá ngọt.

– Người bệnh cần tuân thủ đúng liều lượng thuốc và lịch trình điều trị theo chỉ định của bác sĩ. Thường xuyên kiểm tra và điều chỉnh thuốc nếu cần thiết.

– Khuyến khích bệnh nhân thực hiện các bài tập thở sâu, thở mím môi và các bài tập vận động nhẹ nhàng để duy trì chức năng hô hấp.

– Nếu cần thiết, bệnh nhân có thể sử dụng thiết bị hỗ trợ hô hấp như máy thở oxy tại nhà, nhưng cần đảm bảo thiết bị được vệ sinh và bảo trì đúng cách.

– Từ bỏ thói quen xấu như hút thuốc, sử dụng rượu, bia và chất kích thích.

– Không làm việc nặng nhọc, có chế độ sinh hoạt, làm việc và nghỉ ngơi hợp lý.

– Mang theo bình xịt giảm khó thở mọi lúc mọi nơi để đối phó kịp thời với các cơn suy hô hấp cấp tính nguy hiểm.

Lưu ý quan trọng trong việc chăm sóc người bệnh suy hô hấp

1. Thiết lập môi trường sống phù hợp

Môi trường sống đóng vai trò quan trọng trong cách chăm sóc người bệnh suy hô hấp. Không gian sống của người bệnh cần phải thoáng đãng, sạch sẽ và không có chất gây ô nhiễm. Gia đình có thể sử dụng máy lọc không khí để loại bỏ bụi, phấn hoa và các chất gây dị ứng và nên mở cửa sổ thường xuyên để thông gió.

Bên cạnh đó, độ ẩm quá cao hoặc quá thấp đều có thể làm tăng nguy cơ nhiễm trùng đường hô hấp, đặc biệt trong cách chăm sóc người bệnh sau phẫu thuật. Sử dụng máy tạo ẩm hoặc máy hút ẩm để duy trì độ ẩm phòng trong khoảng 40-60%.

Ngoài ra, khói thuốc lá là tác nhân gây hại nghiêm trọng đối với phổi và hô hấp. Cần cấm hoàn toàn việc hút thuốc trong nhà và khuyến khích người bệnh tránh tiếp xúc với khói thuốc.

2. Chăm sóc hỗ trợ lưu thông đường thở

Người bệnh suy hô hấp có thể cần hỗ trợ hô hấp thường xuyên để đảm bảo lượng oxy cần thiết cho cơ thể. Cách chăm sóc người bệnh nhằm hỗ trợ hô hấp tại nhà bao gồm:

• Thở oxy qua mặt nạ hoặc ống thông mũi là cách chăm sóc người bệnh phổ biến nhất. Người chăm sóc cần đảm bảo máy tạo oxy hoạt động tốt và điều chỉnh lượng oxy theo chỉ định của bác sĩ.
• Lưu ý tư thế ngủ có thể ảnh hưởng đến khả năng hô hấp của người bệnh. Người bệnh nên nằm ngửa với đầu hơi cao hoặc nằm nghiêng để giảm áp lực lên phổi. Sử dụng gối hỗ trợ nếu cần thiết để giữ cho người bệnh thoải mái và dễ thở hơn.
• Khuyến khích người bệnh thực hiện các bài tập thở sâu và chậm để tăng cường dung tích phổi và cải thiện khả năng trao đổi khí.

3. Cung cấp dinh dưỡng và năng lượng

Chế độ dinh dưỡng lành mạnh đóng vai trò quan trọng trong cách chăm sóc người bệnh giúp duy trì sức khỏe hô hấp người bệnh. Chế độ ăn uống cần được thiết kế để cung cấp đầy đủ dưỡng chất mà không gây tăng cân quá mức, do tăng cân có thể làm tăng áp lực lên phổi:

• Ăn nhiều trái cây và rau xanh: Trái cây và rau xanh cung cấp vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa giúp tăng cường hệ miễn dịch và cải thiện sức khỏe hô hấp.
• Hạn chế muối: Muối có thể gây tích nước và làm tăng áp lực lên tim và phổi. Người bệnh nên hạn chế muối trong chế độ ăn uống.
• Bổ sung protein: Protein giúp duy trì cơ bắp, bao gồm cả cơ hô hấp, phù hợp cho cách chăm sóc người bệnh sau phẫu thuật bị suy hô hấp. Người bệnh nên tiêu thụ các nguồn protein lành mạnh như thịt nạc, cá, đậu và sản phẩm từ sữa.

4. Theo dõi và quản lý triệu chứng

Người chăm sóc cần theo dõi sát sao các triệu chứng của người bệnh suy hô hấp để có thể phát hiện kịp thời bất kỳ dấu hiệu xấu đi nào. Cách chăm sóc người bệnh lúc này bao gồm:

• Theo dõi nhịp thở: Đếm số lần thở của người bệnh trong một phút. Nhịp thở nhanh hoặc thở nông có thể là dấu hiệu của suy hô hấp tiến triển.
• Kiểm tra màu da và môi: Da xanh xao hoặc môi tím tái có thể chỉ ra tình trạng thiếu oxy trong máu.
• Đo mức oxy trong máu: Sử dụng máy đo nồng độ oxy trong máu (pulse oximeter) để theo dõi mức oxy. Nếu mức oxy giảm dưới 90%, cần báo cáo ngay với bác sĩ.

Nếu phát hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, cần liên hệ ngay với bác sĩ hoặc đưa người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất.

5. Quản lý thuốc và thiết bị y tế

Người bệnh suy hô hấp thường cần sử dụng thuốc và các thiết bị hỗ trợ hô hấp. Người chăm sóc cần nắm rõ cách sử dụng và bảo quản các loại thuốc và thiết bị này để có cách chăm sóc người bệnh hiệu quả nhất.

Đảm bảo người bệnh sử dụng thuốc đúng liều lượng và đúng giờ. Đồng thời, cần kiểm tra thường xuyên hạn sử dụng của thuốc và bảo quản chúng ở nơi khô ráo, thoáng mát.

Nếu người bệnh cần sử dụng máy thở, máy tạo oxy, hoặc các thiết bị hỗ trợ khác, người chăm sóc cần biết cách vận hành và vệ sinh chúng đúng cách. Thường xuyên kiểm tra và bảo dưỡng thiết bị để đảm bảo chúng hoạt động hiệu quả.

6. Hỗ trợ tâm lý và tinh thần

Suy hô hấp là một bệnh lý nghiêm trọng có thể gây lo lắng và căng thẳng cho người bệnh. Sự hỗ trợ tâm lý và tinh thần từ gia đình và người chăm sóc là cách chăm sóc người bệnh quan trọng để giúp người bệnh duy trì tinh thần lạc quan.

Giúp người bệnh tham gia các hoạt động như đọc sách, xem phim, hoặc nghe nhạc để giảm bớt căng thẳng.

Nếu cần thiết, người bệnh nên được hỗ trợ bởi các chuyên gia tâm lý hoặc chuyên viên chăm sóc để giúp họ vượt qua những lo âu và căng thẳng liên quan đến bệnh tật.

7. Lên kế hoạch đối phó khẩn cấp

Trong trường hợp người bệnh suy hô hấp có triệu chứng xấu đi đột ngột, người chăm sóc cần phải có cách chăm sóc người bệnh đúng đắn bằng cách lên kế hoạch đối phó khẩn cấp. Điều này bao gồm:

• Lưu số điện thoại của bác sĩ, bệnh viện gần nhất, và các dịch vụ cấp cứu.
• Người chăm sóc cần nắm rõ các bước cấp cứu cơ bản như hồi sinh tim phổi (CPR) trong trường hợp người bệnh ngừng thở hoặc mất ý thức.
• Chuẩn bị sẵn các phương tiện di chuyển và kế hoạch đưa người bệnh đến bệnh viện khi cần thiết.

Đọc thêm:

• Lưu Ý Chăm Sóc Sức Khỏe Người Cao Tuổi Mắc Suy Giảm Trí Nhớ
• Cách Chăm Sóc Người Bệnh Hiệu Quả: Vật Lý Trị Liệu
• Cách Chăm Sóc Người Bệnh Xạ Trị: Nên Ăn Gì, Kiêng Gì Để Bồi Bổ Cơ Thể, Mau Lại Sức?

Chăm sóc người bệnh suy hô hấp tại nhà là một nhiệm vụ phức tạp, đòi hỏi sự hiểu biết, kiên nhẫn và sự quan tâm đặc biệt. Nếu gia đình bạn đang gặp khó khăn trong việc tìm cách chăm sóc người bệnh suy hô hấp tại nhà có thể tham khảo dịch vụ chăm sóc người bệnh tại nhà của WeCare 247.

Bằng việc nắm vững các kiến thức cơ bản và tuân thủ các hướng dẫn chăm sóc, các chăm sóc viên của WeCare 247 có thể đảm bảo người bệnh nhận được sự hỗ trợ tốt nhất để duy trì chất lượng cuộc sống và kiểm soát bệnh tình một cách hiệu quả.

Bài viết có sử dụng thông tin từ website của Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh.