Chăm Sóc Sức Khỏe Người Cao Tuổi Bị Thiếu Máu Não: Nguyên Nhân, Dấu Hiệu & Cách Đề Phòng

Bệnh thiếu máu não, hay còn gọi là thiếu máu cục bộ não, là tình trạng giảm cung cấp máu và oxy đến não, gây ra các triệu chứng như chóng mặt, nhức đầu, suy giảm trí nhớ và khả năng tập trung. Theo thống kê tại Việt Nam, tỉ lệ người bệnh được chẩn đoán thiếu máu não lên đến 80%, do đó, đây là một trong những bệnh lý cần được đặc biệt quan tâm khi chăm sóc sức khỏe người cao tuổi.

Ở người cao tuổi, tình trạng này rất thường gặp và có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.

Chăm sóc sức khỏe người cao tuổi bị thiếu máu não có những dạng nào?

Thiếu máu não ở người lớn tuổi là tình trạng giảm tuần hoàn máu lên não, lượng máu không đủ để đáp ứng nhu cầu về oxy và dưỡng chất cho hoạt động bình thường của não, có thể xảy ra dưới hai dạng là thiếu máu toàn bộ và thiếu máu cục bộ.

1. Thiếu máu não toàn bộ

Thiếu máu não toàn bộ hay còn gọi là thiếu máu não toàn thể là tình trạng khi dòng máu cung cấp cho toàn bộ não bộ bị giảm hoặc ngừng đột ngột. Điều này có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng cho việc chăm sóc sức khỏe người cao tuổi, thậm chí nguy hiểm đến tính mạng, bởi vì não bộ không nhận đủ oxy và dưỡng chất cần thiết để duy trì các hoạt động chức năng bình thường.

2. Thiếu máu não cục bộ

Thiếu máu não cục bộ hay còn gọi là thiếu máu não thoáng qua là tình trạng dòng máu cung cấp cho một phần của não bị giảm tạm thời, gây ra các triệu chứng giống như đột quỵ nhưng không kéo dài quá 24 giờ. Nguyên nhân thường do cục máu đông tạm thời hoặc sự hẹp của các động mạch.

Nguyên nhân gây thiếu máu não thường gặp khi chăm sóc sức khỏe người cao tuổi

1. Lão hóa

Dưới tác động của quá trình lão hóa, người cao tuổi thường phải đối mặt với các vấn đề sức khỏe tuổi già, làm cho hoạt động bơm máu của tim suy yếu dần theo thời gian, khiến lưu lượng máu đến não bị suy giảm, gây nên bệnh thiếu máu não ở người già.

2. Xơ vữa động mạch

Tình trạng tích tụ mảng bám (cholesterol, chất béo, canxi) trong thành động mạch làm hẹp hoặc tắc nghẽn các mạch máu cung cấp máu cho não.

3. Thoái hóa đốt sống cổ

Theo Y học nhận định, thiếu máu não chính là biến chứng của bệnh thoái hóa đốt sống cổ ở người cao tuổi. Thoái hóa đốt sống cổ gây thiếu máu não là một tình trạng khá nguy hiểm đến việc chăm sóc sức khỏe người cao tuổi vì tác động trực tiếp tới chức năng hoạt động của não bộ và tuần hoàn máu não.

Một số biểu hiện ở sức khỏe tuổi già giúp nhận biết triệu chứng thiếu máu lên não do thoái hóa đốt sống cổ:

• Người bệnh khó xoay cổ ra phía sau hoặc hai bên, nếu xoay đột ngột còn gây ra cơn đau tê cứng vô cùng khó chịu.
• Thấy xuất hiện các cơn nhức mỏi, khó chịu, bứt rứt từ sâu bên trong xương.

4. Nhiều bệnh mạn tính tuổi già

Người già mắc các bệnh mạn tính như: tăng huyết áp, tiểu đường, rối loạn lipid máu, suy tim, nhồi máu cơ tim,…sẽ có nguy cơ mắc bệnh thiếu máu não cao hơn. Những bệnh lý này đều có khả năng làm tổn thương mạch máu, tăng nguy cơ xơ vữa động mạch, giảm khả năng máu lưu thông lên não.

5. Chế độ ăn uống, vận động

Tình trạng mất nước thường xuyên ở người cao tuổi có thể làm giảm thể tích máu và lưu lượng máu đến não.

Bên cạnh đó, những thói quen không tốt như hút thuốc, lối sống ít vận động, chế độ ăn uống không lành mạnh và stress cũng có thể góp phần vào nguy cơ thiếu máu não ở người già.

Triệu chứng thiếu máu não thường gặp khi chăm sóc sức khỏe người cao tuổi

Triệu chứng thiếu máu não ở người cao tuổi có thể rất đa dạng và phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tình trạng bệnh. Dưới đây là một số triệu chứng phổ biến quan sát được khi chăm sóc sức khỏe người cao tuổi:

1. Chóng mặt và hoa mắt

Người bệnh có thể cảm thấy đầu óc quay cuồng, mất cân bằng, hoặc cảm giác như đang bay bổng.

2. Đau đầu

Thường là đau đầu kéo dài hoặc đau nhói đột ngột, có thể kèm theo buồn nôn hoặc nôn mửa.

3. Mệt mỏi thường xuyên

Cảm giác kiệt sức, mệt mỏi dù không hoạt động nhiều, hoặc cảm giác toàn thân không có sức lực.

4. Suy giảm trí nhớ và khó tập trung

Khó khăn trong việc nhớ lại thông tin, quên các sự kiện gần đây, hoặc mất khả năng tập trung vào các công việc hàng ngày.

5. Rối loạn giấc ngủ

Khó ngủ, thức giấc nhiều lần trong đêm, hoặc giấc ngủ không sâu và không đủ.

6. Rối loạn thị giác

Nhìn mờ, nhìn đôi, hoặc mất thị lực tạm thời.

7. Tê bì hoặc yếu một bên cơ thể

Cảm giác tê bì hoặc yếu ở một bên mặt, cánh tay hoặc chân.

8. Khó nói

Nói chậm, nói lắp, hoặc không thể nói được.

9. Mất ý thức hoặc ngất xỉu

Trong những trường hợp nghiêm trọng, người bệnh có thể mất ý thức hoặc ngất xỉu.

Khi chăm sóc sức khỏe người cao tuổi nếu có các triệu chứng trên, cần đưa họ đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Việc phát hiện sớm và điều trị thiếu máu não có thể giúp ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Bệnh thiếu máu não ở người già nguy hiểm như thế nào?

Bệnh thiếu máu não ở người già có thể rất nguy hiểm và gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng ảnh hưởng việc chăm sóc sức khỏe người cao tuổi, bao gồm:

1. Đột quỵ

Thiếu máu não có thể dẫn đến đột quỵ, một tình trạng cấp cứu y tế khi dòng máu đến một phần của não bị gián đoạn hoặc giảm nghiêm trọng. Đột quỵ có thể gây tổn thương não vĩnh viễn, dẫn đến mất khả năng vận động, nói, hoặc các chức năng khác.

2. Suy giảm nhận thức

Thiếu máu não mãn tính có thể làm tổn thương các tế bào não, dẫn đến suy giảm nhận thức, trí nhớ và các kỹ năng tư duy. Điều này có thể tiến triển thành chứng sa sút trí tuệ ở người cao tuổi (Dementia).

3. Mất thăng bằng và nguy cơ té ngã

Người cao tuổi bị thiếu máu não thường gặp khó khăn trong việc duy trì thăng bằng, dẫn đến nguy cơ té ngã cao hơn. Té ngã có thể gây ra gãy xương và các chấn thương nghiêm trọng khác gây khó khăn cho việc chăm sóc người già.

4. Rối loạn tâm thần và hành vi

Thiếu máu não có thể gây ra các rối loạn tâm thần như trầm cảm, lo âu, và thay đổi hành vi. Những triệu chứng này có thể làm giảm chất lượng cuộc sống và tạo thêm gánh nặng cho người chăm sóc sức khỏe người cao tuổi.

5. Rối loạn chức năng cơ thể

Thiếu máu não có thể ảnh hưởng đến sức khỏe người già đối với các chức năng cơ thể như nuốt, nói, và vận động. Những rối loạn này có thể làm người bệnh phụ thuộc nhiều hơn vào sự giúp đỡ của người khác.

6. Tăng nguy cơ tử vong

Trong những trường hợp nghiêm trọng, thiếu máu não có thể dẫn đến các biến chứng đe dọa tính mạng như đột quỵ nặng hoặc ngừng tim.

Phương pháp phòng chống thiếu máu não khi chăm sóc sức khỏe người cao tuổi

Dưới đây là một số biện pháp chăm sóc người cao tuổi mà gia đình có thể áp dụng để đề phòng cũng như khắc phục tình trạng thiếu máu não ở người cao tuổi:

1. Chế độ ăn uống lành mạnh

Ưu tiên các thực phẩm tốt cho sức khỏe tim mạch cũng như khả năng tạo máu và tuần hoàn máu khi chăm sóc người già như:

• Thực phẩm giàu sắt: Gan, thịt đỏ, cá, hải sản, đậu hũ, cải bó xôi, bông cải xanh.
• Thực phẩm giàu vitamin C: Giúp cơ thể hấp thu sắt tốt hơn, bao gồm cam, quýt, dâu tây, kiwi, bưởi.
• Thực phẩm giàu vitamin B12 và axit folic: Trứng, sữa, các sản phẩm từ sữa, rau lá xanh đậm.

2. Uống đủ nước

Đảm bảo người cao tuổi uống đủ nước hàng ngày để duy trì lưu thông máu tốt.

3. Tập thể dục đều đặn

Các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, tập yoga, dưỡng sinh,… là những bài tập phù hợp chăm sóc sức khỏe người cao tuổi. Tập luyện đúng cách và thường xuyên giúp cải thiện tuần hoàn máu và sức khỏe tim mạch.

4. Theo dõi sức khỏe định kỳ

Người cao tuổi nên được kiểm tra huyết áp, đường huyết, cholesterol thường xuyên. Đồng thời định kỳ đo nồng độ hemoglobin và hematocrit để kiểm soát tình trạng thiếu máu não.

5. Sử dụng thuốc theo chỉ định

Người cao tuổi cần tuân thủ chỉ định của bác sĩ về việc sử dụng thuốc bổ sung sắt, vitamin B12 hoặc axit folic nếu cần thiết.

6. Ngủ đủ giấc

Đảm bảo người cao tuổi có giấc ngủ đủ và chất lượng, vì giấc ngủ quan trọng cho quá trình hồi phục và duy trì sức khỏe khi chăm sóc sức khỏe người cao tuổi.

7. Giám sát chặt chẽ các triệu chứng

Khi chăm sóc sức khỏe người cao tuổi bị thiếu máu não, cần theo dõi và báo cáo ngay lập tức các triệu chứng như chóng mặt, đau đầu, mệt mỏi, khó thở, hoặc bất kỳ dấu hiệu bất thường nào khác cho bác sĩ.

8. Tránh những yếu tố nguy cơ

Hạn chế thuốc lá, rượu bia, và các chất kích thích để tránh làm tình trạng thiếu máu não nặng hơn.

9. Tăng cường hỗ trợ tinh thần

Hãy dành thời gian trò chuyện, chia sẻ và hỗ trợ tinh thần khi chăm sóc sức khỏe người cao tuổi, để họ cảm thấy không bị cô đơn và luôn được quan tâm.

Đọc thêm:

• Chăm Sóc Người Bệnh Tai Biến Mạch Máu Não – Nên Kiêng Ăn Gì?
• 5 Cách Chăm Sóc Sức Khỏe Người Cao Tuổi Thường Xuyên Bị Chóng Mặt

Việc chăm sóc sức khỏe người cao tuổi bị thiếu máu não đòi hỏi sự kiên nhẫn và quan tâm từ gia đình và người chăm sóc. Hãy luôn thảo luận với bác sĩ để có những biện pháp chăm sóc người già phù hợp nhất cho từng trường hợp cụ thể.

Việc hiểu rõ về thực trạng và nguyên nhân của bệnh thiếu máu não ở người cao tuổi giúp chúng ta có thể đưa ra các biện pháp phòng ngừa và điều trị hiệu quả, cải thiện chất lượng cuộc sống cho người cao tuổi.

Bài viết có sử dụng thông tin từ website của Bộ Y Tế.