5 Lưu Ý Khi Chăm Sóc Sức Khỏe Người Cao Tuổi Bị Thiếu Máu

Khi tuổi tác càng cao, nhu cầu ăn uống của người già cũng bị hạn chế, do đó, lượng vi chất trong cơ thể bị suy kiệt, dẫn đến các vấn đề sức khỏe tuổi già, đặc biệt là thiếu máu. Vì vậy, gia đình cần có những biện pháp và lưu ý đặc biệt trong việc chăm sóc sức khỏe người cao tuổi bị thiếu máu, nhằm giúp nhanh chóng cải thiện tình trạng bệnh và cải thiện chất lượng sống cho người cao tuổi.

Cùng WeCare 247 tìm hiểu thêm những lưu ý khi chăm sóc sức khỏe người cao tuổi bị thiếu máu qua bài viết này.

Cẩm nang chăm sóc sức khỏe người cao tuổi – Điều trị bệnh thiếu máu bằng thuốc

1. Người già bị thiếu máu cần sử dụng thuốc điều trị theo chỉ định bác sĩ

Tùy theo nguyên nhân gây thiếu máu cũng như mức độ thiếu máu mà người cao tuổi cần đến bệnh viện thăm khám hay chăm sóc sức khỏe người cao tuổi tại nhà theo tư vấn của bác sĩ.

Bên cạnh đó, liệu pháp dùng thuốc, chẳng hạn như erythropoietin, corticosteroid hoặc các loại thuốc ức chế miễn dịch cũng sẽ được bác sĩ cân nhắc chỉ định để điều trị tình trạng thiếu máu ở người cao tuổi.

Nguyên tắc chung khi dùng thuốc ở người cao tuổi là không nên tùy tiện sử dụng bất kỳ thuốc hay sản phẩm gì trong thời gian dài mà cần được bác sĩ tư vấn loại thuốc và liều lượng, thời gian dùng phù hợp.

2. Sử dụng thêm vitamin và vi chất khi chăm sóc sức khỏe người cao tuổi tại nhà

Khi áp dụng những cách chăm sóc sức khỏe người cao tuổi bị thiếu máu tại nhà, cần lưu ý việc bổ sung đầy đủ các vi chất cần thiết để giúp cho tình trạng bệnh được cải thiện nhanh chóng hơn. Các vi chất mà người cao tuổi bệnh thiếu máu cần bổ sung bao gồm:

2.1. Chất sắt

Bổ sung sắt là một trong những biện pháp chăm sóc sức khỏe người cao tuổi bị thiếu máu tại nhà tốt nhất cho người bị thiếu máu do thiếu sắt. Trong đó, sắt fumarate, glycerate hoặc sunfat là những dạng sắt mà cơ thể có thể hấp thụ dễ dàng nhất.

Một số lưu ý khi người cao tuổi bổ sung sắt:

• Tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng các loại viên uống bổ sung sắt, mặc dù đây là thuốc không kê đơn.
• Khi dùng viên bổ sung sắt để chăm sóc người già bị thiếu máu tại nhà, nên bắt đầu với liều nhỏ (không quá 3 lần một ngày) và uống sắt trong bữa ăn để có thể làm giảm tác dụng phụ.
• Nếu người cao tuổi bỏ lỡ một liều thì không dùng gấp đôi liều vào lần uống tiếp theo.

2.2. Vitamin C

Vitamin C có tác dụng giúp cơ thể tăng cường khả năng hấp thu sắt từ thực vật. Các loại thuốc giúp bổ sung vitamin C giúp cải thiện hàm lượng vitamin C hấp thụ trong cơ thể, từ đó giúp cải thiện tình trạng thiếu máu do thiếu sắt.

Tuy nhiên, khi chăm sóc người già cần lưu ý, thuốc bổ sung vitamin C có thể tương tác với các loại thuốc khác, bao gồm thuốc hóa trị, estrogen, warfarin,…

2.3. Vitamin B12

Loại vitamin nhóm B này có công dụng hỗ trợ điều trị và chăm sóc sức khỏe người cao tuổi thiếu máu tại nhà trong trường hợp bị thiếu máu do thiếu vitamin hoặc thiếu máu ác tính.

2.4. Axit folic

Axit folic có thể được dùng để điều trị và chăm sóc sức khỏe người cao tuổi có tình trạng thiếu axit folic dẫn đến thiếu máu. Việc bổ sung axit folic cũng giúp người cao tuổi bị thiếu máu do thiếu vitamin B12 và đang áp dụng những cách trị thiếu máu tại nhà.

Tuy nhiên, do axit folic có thể tương tác với các loại thuốc hóa trị như 5-fluorouracil và capecitabine hay các thuốc chống động kinh như phenytoin, phenobarbital và primidone,… nên người cao tuổi cần tham khảo thêm ý kiến bác sĩ trước khi tự dùng các sản phẩm bổ sung axit folic tại nhà.

Xây dựng chế độ dinh dưỡng chăm sóc sức khỏe người cao tuổi bị thiếu máu

1. Chăm sóc người già bị thiếu máu bổ sung thực phẩm gì?

Lập kế hoạch chăm sóc sức khỏe người cao tuổi thông qua chế độ ăn uống khoa học là chìa khóa giúp ngăn ngừa các vấn đề sức khỏe tuổi già và đặc biệt có hiệu quả đối với việc cải thiện tình trạng thiếu máu ở người cao tuổi. 

Trong thực đơn của người cao tuổi nên bổ sung đa dạng các loại thực phẩm, chú trọng các thực phẩm giàu sắt, vitamin nhóm B, axit folic và vitamin C, bao gồm:

1.1. Nhóm thực phẩm giàu chất Sắt

Theo khuyến nghị, chăm sóc người già bị thiếu máu cần bổ sung tối thiểu 10 – 20mg sắt/ngày. Tuy nhiên nhu cầu sắt có thể thay đổi tùy thuộc vào tình trạng thiếu máu của từng bệnh nhân.

Có thể bổ sung sắt thông qua chế độ dinh dưỡng với các nhóm thực phẩm chứa nhiều sắt như: các loại hạt (hạt bí ngô, hạt điều, hạt óc chó, hạt hạnh nhân), các loại đậu, rau bina, khoai tây, oliu, thịt đỏ (không nên ăn quá 300-500g/tuần), trứng,…

1.2. Nhóm thực phẩm giàu Vitamin C

Người cao tuổi thiếu máu cần bổ sung Vitamin C để đáp ứng nhu cầu cơ thể và hỗ trợ quá trình hấp thu sắt từ thực phẩm. Vì vậy, khi đang thực hiện những cách chăm sóc sức khỏe người cao tuổi bị thiếu máu tại nhà có thể lựa chọn thực phẩm giàu vitamin C như trái cây họ cam quýt, cà chua, bông cải xanh, bắp cải, khoai tây, rau bina, súp lơ,…

1.3. Nhóm thực phẩm giàu Vitamin B12

Theo các chuyên gia dinh dưỡng, người cao tuổi bị thiếu máu do thiếu vitamin B12 cần được cung cấp khoảng 1000 – 2000 mcg/ngày dựa vào tình trạng sức khỏe tuổi già.

Nguồn thực phẩm giàu vitamin B12 mà người cao tuổi bị thiếu máu có thể lựa chọn bao gồm gan động vật, thịt, trứng, cá ngừ và phô mai,…

1.4. Nhóm thực phẩm giàu Axit folic

Người già thiếu máu cần bổ sung axit folic với lượng từ 400 – 100mcg/ngày tùy thuộc vào mức độ thiếu axit folic.

Những thực phẩm giàu axit folic tốt cho người già bị thiếu máu bao gồm các loại rau lá xanh, nước cam, chuối, bánh mì, mì ống, trứng, gan bò,…

2. Thực phẩm không tốt cho người cao tuổi bệnh thiếu máu

Khi đang thực hiện những biện pháp chăm sóc sức khỏe người cao tuổi bị thiếu máu tại nhà, cần lưu ý một số loại thực phẩm có thể khiến khả năng hấp thụ chất sắt và các loại vitamin của cơ thể bị chậm lại:

2.1. Các sản phẩm từ sữa

Các sản phẩm từ sữa chứa hàm lượng canxi cao, có thể khiến cơ thể người cao tuổi khó hấp thu sắt hơn, đặc biệt là sắt non-heme. Nên dùng các loại thực phẩm có chứa sắt và canxi riêng biệt, cách nhau khoảng một giờ để cơ thể có thể hấp thụ cả hai nhóm chất dinh dưỡng này.

2.2. Thực phẩm giàu tanin

Tanin làm giảm khả dụng sinh học của sắt, khiến cơ thể khó hấp thụ hơn. Vì vậy, người cao tuổi đang điều trị thiếu máu tại nhà cũng cần lưu ý tránh các loại thực phẩm chứa nhiều tanin như cà phê, trà, rượu vang đỏ và bia,…

2.3. Đồ uống có cồn

Đồ uống có cồn có thể ngăn chặn việc sản xuất tế bào máu và gây ra những bất thường về cấu trúc, ngăn cản sự trưởng thành của các tế bào chức năng. Do đó, người cao tuổi bị thiếu máu cũng cần hạn chế rượu bia và các loại đồ uống có cồn.

2.4. Thực phẩm chứa hàm lượng axit oxalic cao

Các loại thực phẩm có chứa hàm lượng axit oxalic cao có thể dẫn đến tình trạng kết tủa oxalat canxi, làm tầm trọng thêm tình trạng thiếu máu ở người cao tuổi.

Chăm sóc sức khỏe người cao tuổi bị thiếu máu qua cách giảm stress

Một số nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng, căng thẳng có thể dẫn đến thiếu máu do thiếu sắt ở người cao tuổi. Đồng thời, trạng thái tâm lý không ổn định cũng có thể gây ảnh hưởng đến chế độ ăn uống của người già, dẫn đến việc cơ thể thiếu hụt chất dinh dưỡng và khiến người cao tuổi bị thiếu máu.

Ngoài ra, căng thẳng mãn tính ở người cao tuổi cũng ngăn cản cơ thể sản xuất axit clohydric – một chất xúc tác giúp cơ thể tiêu hóa thức ăn và hấp thụ các dưỡng chất quan trọng trong thực phẩm.

Vì vậy, chú ý chăm sóc sức khỏe tinh thần cũng là biện pháp quan trọng khi chăm sóc sức khỏe người cao tuổi bị thiếu máu.

Tăng cường vận động – lưu ý khi chăm sóc sức khỏe người cao tuổi

Ngoài việc nâng cao sức khỏe tổng thể, tập thể dục còn cải thiện chức năng thể chất của người cao tuổi, cải thiện hiệu quả hoạt động của tim và phổi, đồng thời giảm căng thẳng, giúp tinh thần thoải mái, minh mẫn. Những lợi ích này sẽ góp phần giúp tăng hiệu quả của những phương pháp chăm sóc sức khỏe người cao tuổi bị thiếu máu tại nhà.

Người cao tuổi bệnh thiếu máu nên luyện tập khoảng 30 phút mỗi ngày và tùy thể trạng mà có thể lựa chọn các bài tập phù hợp. Tránh vận động mạnh, gắng sức. Một số bài tập thích hợp với người cao tuổi bệnh thiếu máu gồm có:

• Đi bộ nhanh
• Đạp xe
• Khiêu vũ
• Bơi lội
• Yoga

Thay đổi cách sinh hoạt và từ bỏ các thói quen có hại

Để hạn chế những biến chứng nguy hiểm do thiếu máu ở người cao tuổi gây ra, bản thân người cao tuổi và gia đình cần chú ý cách chăm sóc sức khỏe người cao tuổi trong chế độ sinh hoạt hằng ngày, bao gồm:

• Người cao tuổi nên nghỉ ngơi hợp lý, hạn chế tập luyện và vận động quá mạnh

• Ngủ đủ giấc, không nên thức khuya

• Luôn giữ tinh thần vui vẻ, lạc quan, tránh căng thẳng

• Nên đi khám sức khỏe định kỳ để phát hiện và điều trị kịp thời bệnh thiếu máu

Đối với người cao tuổi, nếu sức khỏe tổng thể không được đảm bảo có thể làm cho việc điều trị thiếu máu kém hiệu quả hơn. Vì thế, một trong những cách quan trọng chăm sóc sức khỏe người cao tuổi bị thiếu máu tại nhà cần lưu ý chính là để người cao tuổi từ bỏ những thói quen có hại cho sức khỏe:

• Thức quá khuya
• Thiếu ngủ nhiều đêm liên tục
• Ăn quá nhiều thực phẩm chế biến sẵn, thực phẩm nhiều dầu mỡ và chất béo, thực phẩm nhiều đường
• Ngồi nhiều, không tập thể dục
• Sử dụng các chất kích thích
• Hút thuốc lá

Thiếu mà là tình trạng thường gặp ở người cao tuổi và có nguy cơ làm gia tăng các bệnh lý nguy hiểm. Tuy nhiên thiếu máu ở người cao tuổi hoàn toàn có thể ngăn ngừa thông qua một chế độ ăn uống khoa học và giàu dưỡng chất, đặc biệt là những trường hợp thiếu máu do thiếu chất sắt hoặc vitamin. Còn một số loại bệnh thiếu máu di truyền, chẳng hạn như bệnh thiếu máu hồng cầu hình liềm thì không thể phòng ngừa tuyệt đối, nhưng vẫn có thể có các biện pháp điều trị và chăm sóc sức khỏe người cao tuổi để kiểm soát bệnh.

 Đọc thêm:

• Cách Chăm Sóc Sức Khỏe Người Cao Tuổi Nằm Một Chỗ Tại Giường
• Chăm Sóc Sức Khỏe Người Cao Tuổi Bị Táo Bón: Nguyên Nhân, Hậu Quả & Phòng Ngừa

WeCare 247 hy vọng những lưu ý khi chăm sóc sức khỏe người cao tuổi bị thiếu máu trong bài viết trên có thể hỗ trợ giúp bạn và gia đình có thêm nhiều kinh nghiệm để chăm sóc người già trong gia đình để khắc phục tình trạng thiếu máu.

Hãy theo dõi Fanpage Facebook WeCare 247 để có thêm nhiều thông tin sức khỏe hay và bổ ích!

Bài viết có tham khảo thông tin từ website của Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh và Trang tin Y Tế & Sức Khỏe Healthline.