Chăm Sóc Sức Khỏe Người Cao Tuổi Bị Phì Đại Tuyến Tiền Liệt: Nên Ăn Gì Và Kiêng Gì?

Điều trị và chăm sóc sức khỏe người cao tuổi bị phì đại tuyến tiền liệt là một quá trình lâu dài cần có sự kết hợp điều trị y khoa và chế độ dinh dưỡng hợp lý.

Theo BS.CKII Nguyễn Lê Tuyên, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM chia sẻ, chế độ dinh dưỡng hợp lý và cân bằng không chỉ giúp người bệnh kiểm soát tốt tình trạng phì đại tuyến tiền liệt và còn mang đến nhiều lợi ích sức khỏe khác.

Vậy người cao tuổi bị phì đại tuyến tiền liệt nên ăn gì và kiêng gì? Hãy cùng WeCare 247 tìm hiểu qua những chia sẻ từ chuyên gia trong bài viết sau.

Vai trò của chế độ dinh dưỡng đối với việc chăm sóc sức khỏe người cao tuổi bị phì đại tuyến tiền liệt

Phì đại tuyến tiền liệt (Benign Prostatic Hyperplasia – BPH) là một tình trạng phổ biến khi chăm sóc sức khỏe người cao tuổi, đặc biệt là nam giới sau tuổi 50. Đây là một hiện tượng tăng kích thước của tuyến tiền liệt, gây áp lực lên niệu đạo và bàng quang, dẫn đến các triệu chứng như tiểu khó, tiểu đêm và tiểu không hết. Dù không phải là ung thư, BPH có thể ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống và sức khỏe tuổi già.

Theo nghiên cứu, việc thay đổi chế độ ăn uống và lối sống góp phần làm chậm sự phát triển của tuyến tiền liệt cũng như hỗ trợ sức khỏe tổng thể. Trong đó, một chế độ ăn uống cân bằng và lành mạnh có thể giúp giảm viêm, duy trì cân nặng lý tưởng và cải thiện chức năng tuyến tiền liệt.

Chăm sóc sức khỏe người cao tuổi mắc phì đại tuyến tiền liệt nên ăn gì?

1. Cà chua

Cà chua mang đến nhiều lợi ích đối với việc chăm sóc sức khỏe người cao tuổi bị phì đại tuyến tiền liệt nhờ chứa lycopene, một chất chống oxy hóa mạnh. Lycopene giúp giảm viêm và ngăn chặn sự phát triển của các tế bào tuyến tiền liệt bất thường. Nghiên cứu cho thấy, việc tiêu thụ cà chua thường xuyên có thể làm giảm nguy cơ phát triển ung thư tuyến tiền liệt và cải thiện triệu chứng của phì đại tuyến tiền liệt lành tính.

Ngoài ra, cà chua cũng cung cấp vitamin C và kali, giúp tăng cường hệ miễn dịch và hỗ trợ sức khỏe tổng thể.

2. Các loại rau họ cải

Các loại rau họ cải như bông cải xanh, cải chíp, súp lơ trắng, bắp cải,… đều là những thực phẩm đem đến nhiều lợi ích khi chăm sóc sức khỏe người cao tuổi bởi chúng có nhiều chất xơ và vitamin giúp giảm viêm, tăng cường miễn dịch. Bên cạnh đó, đây còn là nhóm thực phẩm chứa nhiều hợp chất phức tạp, mà nổi bật nhất là sulforaphane, một hoạt chất thực vật có tác dụng tiêu diệt tế bào ung thư có chọn lọc, giúp bảo vệ các tế bào tuyến tiền liệt.

3. Trà xanh

Trà xanh không chỉ là thức uống quen thuộc của người lớn tuổi, mà đây còn là nguồn cung cấp chất chống oxy hóa giúp chăm sóc sức khỏe người cao tuổi bị phì đại tuyến tiền liệt.

Theo các chuyên gia dinh dưỡng, lá trà xanh có chứa chất hóa học nhóm polyphenol là catechin, đây là chất chống oxy hóa mạnh giúp tiêu diệt vi khuẩn rất tốt, có thể giúp giảm sưng viêm tuyến tiền liệt, tăng cường sức đề kháng và làm chậm sự chuyển hóa bệnh thành ung thư.

4. Quả mọng

Gốc tự do sản sinh ra trong cơ thể chính là thủ phạm gây ra các vấn đề sức khỏe tuổi già, bao gồm việc làm trầm trọng thêm triệu chứng của bệnh phì đại tuyến tiền liệt.

Những loại quả mọng như mâm xôi, việt quất, dâu tây, nho,… không chỉ thơm ngon, bổ dưỡng mà còn rất giàu chất chống oxy hóa tốt cho việc chăm sóc sức khỏe người cao tuổi mắc phì đại tuyến tiền liệt.

Bên cạnh đó, đây còn là những thực phẩm chứa nhiều vitamin C, giúp giảm sưng viêm, lợi tiểu và nâng cao sức đề kháng cho cơ thể.

5. Các loại đậu và hạt

Đậu và hạt là những thực phẩm không thể thiếu khi chăm sóc sức khỏe người cao tuổi bị phì đại tuyến tiền liệt.

Các loại đậu chứa nhiều hợp chất thực vật có hoạt tính sinh học quan trọng, điển hình là isoflavones. Nhiều nghiên cứu cho thấy, nam giới tiêu thụ nhiều hoạt chất này có khả năng giảm 20% nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt và giảm viêm hiệu quả. Do đó, người bệnh nên bổ sung các loại đậu như đậu xanh, đậu lăng, đậu nành… vào chế độ ăn uống mỗi ngày.

Các loại hạt như hạt óc chó, hạt chia và hạt lanh chứa nhiều chất xơ, chất béo lành mạnh và các chất dinh dưỡng có lợi khác, đặc biệt là lignan, một loại hợp chất có tác dụng chống oxy hóa và chống viêm. Sự kết hợp giữa chất chống oxy hóa, các chất béo lành mạnh và chất xơ giúp giảm thiểu sự gia tăng của kích thước tuyến tiền liệt một cách hiệu quả.

6. Cá béo giàu omega – 3

Cá được đánh giá là một thực phẩm rất bổ dưỡng đối với sức khỏe người già. Các loại cá béo với hàm lượng omega-3 dồi dào giúp trung hòa hoạt tính của những chất gây viêm trong tuyến tiền liệt, thúc đẩy quá trình hồi phục cho người bệnh.

Ngoài ra, omega-3 còn giúp giảm cholesterol xấu, tăng cholesterol tốt, ổn định huyết áp và rất tốt cho tim mạch. Do đó, khi chăm sóc sức khỏe người cao tuổi bị phì đại tuyến tiền liệt có thể lựa chọn bổ sung trong thực đơn dinh dưỡng những loại cá như cá hồi, cá cơm, cá ngừ, cá trích,…

7. Vừng

Theo thống kê, người cao tuổi mắc bệnh tuyến tiền liệt thường có lượng kẽm thấp hơn 75% so với người bình thường. Vì vậy, kẽm là một khoáng chất thiết yếu cho việc chăm sóc sức khỏe người cao tuổi bị phì đại tuyến tiền liệt, trong đó, vừng chính là nguồn thực phẩm giàu kẽm.

Chăm sóc sức khỏe người cao tuổi mắc phì đại tuyến tiền liệt nên kiêng gì?

1. Thịt đỏ

Theo nghiên cứu, nam giới lớn tuổi ăn thịt đỏ mỗi ngày thì nguy cơ phì đại tuyến tiền liệt tăng 38%. Các loại thịt đỏ như thịt bò, thịt trâu, thịt dê, thịt cừu,… có hàm lượng đạm rất cao và là nhóm thực phẩm khi chăm sóc sức khỏe người cao tuổi bị phì đại tuyến tiền liệt nên hạn chế.

Mặt khác, khi chế biến các loại thịt này dưới nhiệt độ cao, đặc biệt là nướng, sẽ tạo ra hai chất sinh ung thư là HCAs và PAHs. Khi đi vào cơ thể, những chất này làm thay đổi ADN của tế bào tuyến tiền liệt, tăng nguy cơ phì đại và ung thư.

2. Mỡ động vật

Người cao tuổi bị phì đại tuyến tiền liệt nên hạn chế ăn mỡ động vật vì loại chất béo này có thể làm tăng mức cholesterol xấu và gây viêm, đồng thời làm kích hoạt men 5-alpha reductase gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe tuyến tiền liệt.

Mặt khác, chế độ ăn nhiều mỡ động vật cũng có thể ảnh hưởng tiêu cực đến cân nặng, gây áp lực lên các cơ quan và làm tăng nguy cơ các biến chứng. Thay vào đó, khi chăm sóc sức khỏe người cao tuổi bệnh phì đại tuyến tiền liệt nên chọn các nguồn chất béo lành mạnh như dầu ô liu, quả bơ và cá giàu omega-3.

3. Sữa và các sản phẩm từ sữa

Theo một phân tích trên Tạp chí Dinh dưỡng Lâm sàng Hoa Kỳ, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng sữa và cách chế phẩm từ sữa như sữa nguyên kem, sữa ít béo, pho mát có thể làm mất cân bằng nội tiết tố nam và tăng nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt.

Vì vậy, khi chăm sóc sức khỏe người cao tuổi bị phì đại tuyến tiền liệt có thể thử các lựa chọn thay thế sữa động vật như: sữa gạo, sữa hạnh nhân, sữa hạt,…

4. Rượu, bia và caffeine

Cồn và caffeine có thể làm kích thích bàng quang, gây ra tình trạng tiểu nhiều lần và tiểu gắt, thậm chí có thể làm tăng nguy cơ mất nước, làm nặng thêm các triệu chứng của phì đại tuyến tiền liệt. Vì vậy, việc hạn chế hoặc loại bỏ cồn và caffeine khỏi chế độ ăn uống sẽ giúp chăm sóc sức khỏe người cao tuổi tốt hơn, giảm bớt các triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống của người cao tuổi bị phì đại tuyến tiền liệt.

5. Thức ăn cay

Khi chăm sóc sức khỏe người cao tuổi bị phì đại tuyến tiền liệt nên tránh ăn thức ăn cay nóng vì chúng có thể kích thích niêm mạc bàng quang và tuyến tiền liệt, dẫn đến tăng cảm giác khó chịu, đau rát khi tiểu tiện. Thức ăn cay nóng cũng có thể làm gia tăng tình trạng viêm, khiến triệu chứng bệnh trở nên nặng hơn. Ngoài ra, chúng còn có thể gây ra các vấn đề về tiêu hóa, gây cảm giác khó chịu và ảnh hưởng xấu đến sức khỏe tổng thể của người bệnh.

6. Thực phẩm nhiều đường và muối

Muối và các món mặn chứa hàm lượng natri cao. Người cao tuổi ăn nhiều muối khiến cơ thể uống nhiều nước hơn, làm cho thận phải loại bỏ nhiều nước hơn từ máu để chuyển thành nước tiểu, từ đó là nặng thêm các triệu chứng của phì đại tuyến tiền liệt.

Bên cạnh đó, đồ ăn có nhiều đường không tốt cho việc chăm sóc sức khỏe người cao tuổi bị u xơ tiền liệt tuyến bởi nó có thể làm tăng viêm tế bào u xơ. Vì thế, hãy cắt giảm tiêu thụ các loại thực phẩm có nhiều đường nếu người cao tuổi đang trong quá trình điều trị u xơ tuyến tiền liệt.

Một số nguyên tắc dinh dưỡng chung tốt cho việc chăm sóc sức khỏe người cao tuổi bị phì đại tuyến tiền liệt

1. Chế độ ăn uống hợp lý

Khi chăm sóc sức khỏe người cao tuổi bị phì đại tuyến tiền liệt không nên chỉ quan tâm đến việc nên ăn gì mà nên xây dựng một chế độ ăn hợp lý hàng ngày:

• Thực đơn ăn uống hằng ngày cần đảm bảo cân bằng dinh dưỡng, đầy đủ các nhóm chất tốt cho tuyến tiền liệt như chất chống oxy hóa, chất béo tốt và chất xơ.
• Hoàn toàn loại bỏ những thực phẩm nằm trong danh sách cần kiêng đã đề cập. Vì lượng nhỏ những thức ăn đó cũng gây ảnh hưởng xấu, gây nhiều trở ngại trong quá trình điều trị và chăm sóc sức khỏe người già.
• Người cao tuổi cần duy trì chế độ ăn uống khoa học trong một thời gian dài, nhằm giúp quản lý tốt bệnh phì đại tuyến tiền liệt và nâng cao chất lượng cuộc sống.

2. Chế độ sinh hoạt hợp lý khi chăm sóc sức khỏe người cao tuổi

• Duy trì hoạt động thể chất nhẹ nhàng như đi bộ, bơi lội, hoặc yoga để cải thiện tuần hoàn máu.
• Kiểm soát cân nặng hợp lý giúp giảm áp lực lên tuyến tiền liệt và bàng quang.
• Tránh ngồi quá lâu, đặc biệt trên các bề mặt cứng.
• Không nhịn tiểu, cố gắng đi tiểu hết nước để giảm tình trạng tiểu đêm và tiểu gắt.
• Kiểm soát căng thẳng và duy trì sức khỏe tinh thần.
• Đảm bảo ngủ đủ giấc, đồng thời giảm lượng nước uống vào buổi tối để hạn chế tiểu đêm, giúp giấc ngủ sâu và liên tục.
• Thường xuyên theo dõi tình trạng bệnh với bác sĩ để điều chỉnh chế độ sinh hoạt và điều trị kịp thời nếu cần thiết.

3. Uống nước đúng thời gian

Chăm sóc sức khỏe người cao tuổi bị phì đại tuyến tiền liệt cần đảm bảo cung cấp đủ nước, nhưng người bệnh cần hạn chế uống nhiều vào buổi tối để giảm tiểu đêm.

Việc uống 1 ly nước vào buổi sáng và buổi trưa rất tốt cho cơ thể người cao tuổi, giúp thanh lọc và điều hòa quá trình trao đổi chất.

Đọc thêm:

• Chăm Sóc Sức Khỏe Người Cao Tuổi: 14 Dưỡng Chất Thiết Yếu Phòng Ngừa Bệnh Alzheimer
• 5 Tips Chăm Sóc Sức Khỏe Người Cao Tuổi Để Lão Hóa Khỏe Mạnh

Việc duy trì một chế độ dinh dưỡng hợp lý và lành mạnh đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát và chăm sóc sức khỏe người cao tuổi bị phì đại tuyến tiền liệt. Bằng cách ăn những thực phẩm giàu chất chống oxy hóa, chất béo không bão hòa và chất xơ, kết hợp với lối sống lành mạnh, giúp người cao tuổi cải thiện đáng kể chất lượng cuộc sống và sức khỏe tuyến tiền liệt.

Và đừng quên khuyến khích người cao tuổi thực hiện các kiểm tra sức khỏe định kỳ để theo dõi tình trạng và nhận được sự tư vấn chính xác từ các chuyên gia y tế khi chăm sóc sức khỏe người già.

Vẫn còn rất nhiều thông tin sức khỏe bổ ích khác đang chờ đón bạn đọc tại Fanpage Facebook WeCare 247!

Bài viết có tham khảo thông tin từ website của Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec và Báo Sức Khỏe & Đời Sống.