Cách Chăm Sóc Sức Khỏe Người Cao Tuổi Hay Mất Nước

“Khi già đi, chúng ta cần uống nhiều nước hơn” – trích từ một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Sinh lý Học (The Journal of Physiology). Giữ đủ nước cho cơ thể đặc biệt quan trọng đối với việc chăm sóc sức khỏe người cao tuổi vì đối với người già, cơ thể thường rất dễ bị mất nước.

Mất nước ở người cao tuổi tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng mà có thể để lại hậu quả rất lớn đối với sức khỏe. Do đó, chúng ta nên học cách nhận biết các dấu hiệu gây mất nước và tìm hiểu các biện pháp phòng ngừa tình trạng mất nước ở người già.

Uống đủ nước rất quan trọng đối với việc chăm sóc sức khỏe người cao tuổi

Uống đủ nước không chỉ là làm dịu cơn khát mà còn là nền tảng thiết yếu cho việc chăm sóc sức khỏe người cao tuổi được hiệu quả. Uống đủ nước có thể tác động tích cực đến sức khỏe thể chất và tinh thần của người cao tuổi, đồng thời hỗ trợ cải thiện chức năng của các cơ quan quan trọng.

• Tăng cường quá trình trao đổi chất cơ bản của cơ thể
• Tăng cường chức năng não bộ
• Duy trì sức khỏe tiết niệu
• Uống đủ nước là chìa khóa cho sức khỏe tiêu hóa
• Giúp kiểm soát và tăng cường chức năng thận

Hậu quả do tình trạng mất nước ở người cao tuổi

Tình trạng mất nước ở người cao tuổi nếu không được phát hiện sớm và điều trị có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng ảnh hưởng đến việc chăm sóc sức khỏe người cao tuổi, chẳng hạn như:

• Các vấn đề về thận và tiết niệu bao gồm nhiễm trùng đường tiết niệu, sỏi thận và thậm chí là suy thận.
• Kiệt sức, suy nhược cơ thể vì quá nóng hoặc say nắng.
• Sốc giảm thể tích (người bệnh bị sốc do giảm đột ngột thể tích tuần hoàn), một biến chứng nguy hiểm đe dọa tính mạng người bệnh, gây giảm huyết áp và nồng độ oxy trong cơ thể.
• Rối loạn chức năng thần kinh: suy giảm trí nhớ, sự chú ý, sự tập trung, tốc độ phản ứng,…làm tăng nguy cơ té ngã ở người cao tuổi.
• Táo bón cũng là tình trạng sức khỏe phổ biến ở người già uống không đủ nước.

Vì sao người cao tuổi cơ thể dễ bị mất nước?

Do phải chịu ảnh hưởng của quá trình lão hóa và các vấn đề sức khỏe tuổi già, lượng nước trong cơ thể người cao tuổi cũng bắt đầu giảm dần, dẫn đến sự suy giảm tổng lượng nước cơ thể. Điều này đồng nghĩa với việc lượng nước dự trữ cho cơ thể sẽ ít hơn khi tuổi già đến.

Mất nước ở người cao tuổi có nhiều nguyên nhân. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến nhất gây mất nước ở người cao tuổi:

Giảm cảm giác khát nước

Cảm giác khát là phản xạ tự nhiên báo hiệu cơ thể cần nước. Tuy nhiên, cảm giác khát nước sẽ giảm dần theo tuổi tác, nên người cao tuổi có thể không biết mình cần uống nước.

Vấn đề sức khỏe tuổi già – Mắc các bệnh mạn tính

Người cao tuổi thường dễ mắc các bệnh mạn tính, không những gây khó khăn cho việc chăm sóc sức khỏe người cao tuổi mà còn làm tăng nguy cơ mất nước.

Các vấn đề sức khỏe tuổi già có nguy cơ gây mất nước thường gặp:

• Sự suy giảm sức đề kháng: làm cho người già thường xuyên mắc bệnh vặt như cảm cúm, rối loạn tiêu hóa,… kèm theo các triệu chứng như sốt và tiêu chảy có thể dẫn đến mất nước.
• Suy giảm chức năng thận: khiến người cao tuổi dễ bị mất nước qua đường tiểu.
• Suy giảm nhận thức và khả năng vận động: thường gặp ở người bệnh Alzheimer, tai biến mạch máu não gây nuốt khó, làm giảm cảm giác khát.

Đang điều trị bằng một số loại thuốc chăm sóc sức khỏe người cao tuổi

Khi chăm sóc sức khỏe người cao tuổi không thể tránh khỏi việc dùng thuốc, thậm chí có người cao tuổi còn phải sử dùng nhiều loại thuốc cùng một lúc. Trong đó, một số loại thuốc như: thuốc lợi tiểu, thuốc huyết áp, thuốc an thần, thuốc chống trầm cảm,… có thể có tác dụng phụ như tăng tiết mồ hôi, đi tiểu nhiều,… dẫn đến nguy cơ mất nước ở người cao tuổi.

Bị hạn chế khả năng vận động

Ở người cao tuổi, khả năng vận động thường bị hạn chế, đặc biệt đối với những trường hợp chăm sóc sức khỏe người cao tuổi phải nằm hoặc ngồi một chỗ, người cao tuổi sẽ gặp khó khăn trong việc tự lấy nước uống.

Mặt khác, việc bị hạn chế vận động khiến người cao tuổi không cảm thấy khát nước, có xu hướng lười uống nước, dẫn đến việc uống không đủ nước.

Ảnh hưởng từ môi trường sống và cách chăm sóc sức khỏe người cao tuổi

Người cao tuổi thường xuyên phải sống trong môi trường nóng ẩm hoặc di chuyển ngoài trời nắng nhiệt độ cao, có thể dẫn đến tăng lượng nước bị mất qua cơ chế tiết mồ hôi.

Bên cạnh đó, một số sai lầm trong việc chăm sóc sức khỏe người cao tuổi cũng làm tăng nguy cơ mất nước như:

• Chỉ cung cấp nước uống khi người cao tuổi có nhu cầu, mà thiếu đi sự nhắc nhở và kế hoạch uống nước rõ ràng.
•  Đặt, để nước ở những vị trí người cao tuổi khó lấy.
• Không phát hiện sớm những dấu hiệu mất nước ở người cao tuổi.

Dấu hiệu nhận biết người cao tuổi bị mất nước

Dấu hiệu mất nước nhẹ

Một số dấu hiệu phổ biến của tình trạng mất nước nhẹ ở người cao tuổi như:

• Khô miệng
• Mệt mỏi
• Mắt trũng
•  Giảm số lần đi tiểu
• Nước tiểu có màu đậm hơn bình thường
• Thường bị chuột rút
• Chóng mặt, choáng váng

Dấu hiệu mất nước nghiêm trọng

Các triệu chứng mất nước nghiêm trọng hơn ở người cao tuổi cần được chăm sóc y tế ngay lập tức. Những triệu chứng này bao gồm:

• Nhịp tim nhanh
• Đi lại khó khăn, mất phương hướng
• Lú lẫn
• Ngất xỉu
• Tiêu chảy hoặc nôn mửa kéo dài 

Lời khuyên bổ ích chăm sóc sức khỏe người cao tuổi phòng ngừa mất nước

Quan tâm đến lượng nước nạp vào cơ thể mỗi ngày

Khi chăm sóc sức khỏe người cao tuổi cần đặc biệt quan tâm đến lượng nước uống hàng ngày. Người cao tuổi nên cố gắng uống nước suốt cả ngày ngay cả khi không cảm thấy khát và nên uống từng ngụm nhỏ. Ngoài nước lọc, một số loại đồ uống khác cũng giúp bổ sung nước cho cơ thể như sữa, nước ép trái cây ít đường.

Theo khuyến cáo, người cao tuổi nên bổ sung đủ từ 1,5 – 2 lít nước mỗi ngày. Nếu thời tiết nóng bức (vào mùa hè) hoặc người cao tuổi đang mắc bệnh có triệu chứng sốt thì cần bổ sung nhiều nước hơn, có thể sử dụng nước có chất điện giải.

Bổ sung thực phẩm có hàm lượng nước cao vào bữa ăn chăm sóc sức khỏe người cao tuổi hàng ngày

Các nhà nghiên cứu từ Đại học Ottawa chỉ ra rằng, bổ sung đủ nước là chìa khóa trong việc điều chỉnh thân nhiệt và giúp phòng ngừa một loạt các vấn đề sức khỏe người già.

Do đó, để giúp chăm sóc sức khỏe người cao tuổi phòng ngừa mất nước được hiệu quả, hãy cố gắng bổ sung các loại thực phẩm có hàm lượng nước cao vào chế độ ăn uống hàng ngày của người cao tuổi. Một số thực phẩm chứa nhiều nước như: dưa hấu, dưa chuột, cần tây, dâu tây, táo… và các món ăn loãng như súp, cháo.

Bên cạnh đó, người cao tuổi cũng nên ăn nhạt, hạn chế thức ăn nhiều muối và đường, uống ít trà, cà phê, vì những thực phẩm này dễ làm cơ thể mất nước.

Lên kế hoạch chăm sóc sức khỏe người cao tuổi và dùng thiết bị nhắc nhở uống nước

Việc lên kế hoạch uống nước khi chăm sóc sức khỏe người cao tuổi có ý nghĩa quan trọng giúp ngăn ngừa tình trạng mất nước.

• Hãy nhắc nhở người cao tuổi uống nước trong suốt cả ngày, đặc biệt là trong giờ ăn và sau khi tập thể dục hoặc gắng sức. Lên kế hoạch uống nhiều nước hơn nếu người cao tuổi phải đi ra ngoài khi thời tiết nắng nóng.
• Để nước ở những nơi người cao tuổi có thể tiếp cận và dễ lấy.
• Lựa chọn thức uống phù hợp với tình trạng sức khỏe hoặc tham khảo ý kiến bác sĩ khi chăm sóc người già mắc một số bệnh lý và đang dùng thuốc.
• Người cao tuổi và người chăm sóc trong gia đình cần nhận biết các dấu hiệu mất nước sớm để khắc phục và không để xảy ra các biến chứng do mất nước.
• Sử dụng các phần mềm hoặc thiết bị giúp nhắc nhở việc uống nước và theo dõi được lượng nước người cao tuổi tiêu thụ mỗi ngày.

Đọc thêm:

• Cách Chăm Sóc Người Bệnh Sau Phẫu Thuật: 6 Lưu Ý Quan Trọng
• Sổ Tay Chăm Sóc Sức Khỏe Người Cao Tuổi: Triệu Chứng & Cách Phòng Ngừa Suy Thận

Đối với việc chăm sóc sức khỏe người cao tuổi, vai trò của người chăm sóc cũng rất quan trọng. Nếu được người chăm sóc thường xuyên quan tâm, nhắc nhở uống nước, giúp lên kế hoạch và lựa chọn thức uống phù hợp với tình trạng sức khỏe sẽ giúp người cao tuổi luôn uống đủ nước, ngăn ngừa tình trạng mất nước.

Tại WeCare 247, các chăm sóc viên được đào tạo chuyên nghiệp, không chỉ quan tâm tư vấn cách chăm sóc sức khỏe người cao tuổi trong chế độ ăn uống hằng ngày, mà còn giúp nhận biết sớm các dấu hiệu mất nước để khắc phục và không để xảy ra các biến chứng do mất nước ở người cao tuổi.

Bài viết có tham khảo thông tin từ website của Bệnh viện Đa khoa Quốc Tế Vinmec và Phòng khám Đa khoa Jio Health