Lưu Ý Khi Chăm Sóc Sức Khỏe Gia Đình: Cẩn Trọng Bệnh Suy Thận Mạn Tính

Suy thận mạn là một bệnh lý nguy hiểm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Do đó, việc chăm sóc sức khỏe gia đình để phòng bệnh suy thận mạn đòi hỏi sự hiểu biết và cẩn trọng trong mọi khía cạnh.

Bài viết này sẽ cung cấp những thông tin quan trọng giúp bạn cũng như gia đình hiểu rõ và có cách phòng ngừa bệnh suy thận mạn hiệu quả, bảo vệ sức khỏe toàn diện cho người thân yêu trong gia đình.

Bệnh suy thận mạn là gì?

Bệnh suy thận mạn là tình trạng suy giảm chức năng thận kéo dài và được xem là “kẻ giết người thầm lặng”, bởi bệnh thường diễn ra âm thầm, không có triệu chứng rõ ràng và có xu hướng xấu đi theo thời gian.

Khi mắc bệnh thận mạn, thận mất dần khả năng lọc bỏ chất thải và dịch dư thừa ra khỏi cơ thể. Điều này dẫn đến sự tích tụ của chất độc trong máu, gây ảnh hưởng đến sức khỏe toàn diện của người bệnh.

Do đó, việc phát hiện và điều trị sớm là cách chăm sóc sức khỏe gia đình quan trọng để kiểm soát và làm chậm quá trình tiến triển của bệnh.

5 giai đoạn của bệnh suy thận mạn tính

Giai đoạn 1: Chức năng thận chưa bị ảnh hưởng nhiều

Trong giai đoạn đầu của suy thận mạn, chức năng thận chỉ bị suy giảm nhẹ với tốc độ lọc cầu thận (GFR) thường vẫn trên 90 mL/phút/1,73m². Người bệnh có thể không có triệu chứng rõ rệt và thường chỉ phát hiện ra bệnh khi thực hiện các xét nghiệm máu hoặc nước tiểu định kỳ.

Mặc dù chức năng thận vẫn còn hoạt động tốt, nhưng tại giai đoạn này, thay đổi lối sống và điều chỉnh chế độ ăn uống là điều cần thiết khi chăm sóc sức khỏe gia đình để có thể giúp duy trì chức năng thận ở mức ổn định lâu dài.

Giai đoạn 2: Chức năng thận suy giảm nhẹ

Ở giai đoạn 2, GFR giảm xuống còn khoảng 60-89 mL/phút/1,73m², cho thấy chức năng thận đã bắt đầu suy giảm nhẹ. Mặc dù các triệu chứng vẫn có thể chưa rõ ràng, nhưng một số dấu hiệu ban đầu như mệt mỏi, tiểu nhiều lần hoặc thay đổi trong màu sắc nước tiểu có thể xuất hiện.

Giai đoạn 3: Chức năng thận bắt đầu suy giảm ở mức độ trung bình

Giai đoạn 3 của suy thận mạn chia thành hai phần: 3A (GFR 45-59 mL/phút/1,73m²) và 3B (GFR 30-44 mL/phút/1,73m²). Lúc này, chức năng thận suy giảm rõ rệt hơn và các triệu chứng như mệt mỏi, phù nề, tiểu đêm và thay đổi huyết áp có thể xuất hiện nhiều hơn.

Ở giai đoạn này, việc kiểm soát chế độ ăn uống khi chăm sóc sức khỏe gia đình, đặc biệt là giảm lượng muối và protein, trở nên quan trọng để giảm tải công việc cho thận. 

Giai đoạn 4: Chức năng thận suy giảm nghiêm trọng

Giai đoạn 4 của suy thận mạn có GFR giảm xuống còn 15-29 mL/phút/1,73m², cho thấy thận đã suy giảm chức năng nghiêm trọng. Các triệu chứng như mệt mỏi kéo dài, buồn nôn, nôn mửa, ngứa ngáy và sưng phù toàn thân trở nên rõ rệt hơn. Lúc này, cách chăm sóc sức khỏe gia đình hiệu quả là theo dõi chặt chẽ sức khỏe người bệnh để có thể bắt đầu chuẩn bị cho các phương pháp điều trị thay thế như lọc máu hoặc ghép thận.

Giai đoạn 5: Suy thận

Giai đoạn 5, hay còn gọi là giai đoạn cuối của suy thận mạn, là khi GFR giảm xuống dưới 15 mL/phút/1,73m². Ở giai đoạn này, thận gần như không còn khả năng thực hiện chức năng lọc máu, dẫn đến tình trạng tích tụ chất độc và chất thải trong cơ thể.

Các triệu chứng như mệt mỏi cực độ, mất cảm giác ngon miệng, buồn nôn, khó thở và rối loạn nhịp tim xuất hiện rõ rệt. Người bệnh bắt buộc phải thực hiện các phương pháp điều trị thay thế như lọc máu định kỳ hoặc ghép thận để duy trì sự sống. Sự chăm sóc sức khỏe gia đình toàn diện và sự hỗ trợ tinh thần từ gia đình là vô cùng cần thiết để người bệnh có thể vượt qua giai đoạn này.

Nguyên nhân gây suy thận mạn tính

1. Tiểu đường

Tiểu đường là nguyên nhân hàng đầu gây suy thận mạn tính, do lượng đường trong máu cao kéo dài, khiến các mạch máu nhỏ trong thận bị tổn thương, làm giảm khả năng lọc máu và loại bỏ chất thải. Bệnh lý này gây ra các biến chứng như protein niệu, tức là sự xuất hiện của protein trong nước tiểu. Do đó, việc kiểm soát tốt bệnh tiểu đường là yếu tố quan trọng khi chăm sóc sức khỏe gia đình để ngăn ngừa suy thận.

2. Cao huyết áp

Áp lực cao trong các mạch máu của thận làm tổn thương các tiểu cầu thận, dẫn đến giảm khả năng lọc máu và bài tiết chất thải. Việc kiểm soát cao huyết áp thông qua chế độ ăn uống, lối sống lành mạnh và có cách chăm sóc sức khỏe gia đình đúng đắn là cách hiệu quả để ngăn ngừa suy thận mạn tính.

3. Bệnh lý viêm cầu thận

Viêm cầu thận là tình trạng viêm nhiễm các cầu thận, gây tổn thương trực tiếp đến bộ phận lọc của thận. Quá trình viêm làm cho các cầu thận bị xơ hóa, giảm khả năng lọc máu và loại bỏ chất thải. Viêm cầu thận có thể do nhiễm trùng, bệnh tự miễn, hoặc do phản ứng miễn dịch bất thường. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, viêm cầu thận có thể tiến triển thành suy thận mạn tính.

4. Bệnh thận bẩm sinh

Các bệnh thận bẩm sinh, như thận đa nang, là những bất thường trong cấu trúc hoặc chức năng của thận có từ khi sinh ra. Những bệnh lý này gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng lọc máu của thận và thường dẫn đến suy thận mạn tính nếu không được kiểm soát tốt. Bệnh thận bẩm sinh thường có tính di truyền, do đó, việc chẩn đoán sớm và theo dõi thường xuyên là rất cần thiết để có các biện pháp can thiệp kịp thời khi chăm sóc sức khỏe gia đình.

5. Lạm dụng thuốc

Lạm dụng thuốc, đặc biệt là các loại thuốc kháng viêm, thuốc giảm đau hoặc thuốc có độc tính với thận, là nguyên nhân phổ biến gây suy thận mạn tính khi chăm sóc sức khỏe gia đình. Ngoài ra, việc tự ý sử dụng thuốc mà không có chỉ định của bác sĩ cũng làm tăng nguy cơ tổn thương thận.

Đối tượng nào dễ bị bệnh thận mạn tính? Hiểu để chăm sóc sức khỏe gia đình tốt hơn

Suy thận mạn thường xảy ra ở những đối tượng có nguy cơ cao, mà khi chăm sóc sức khỏe gia đình chúng ta cần lưu ý:

– Người mắc bệnh tiểu đường

– Người bị cao huyết áp

– Người mắc bệnh thận mãn tính

– Người lớn tuổi

– Người có tiền sử gia đình về bệnh thận

– Người lạm dụng thuốc hoặc sử dụng thuốc không đúng cách

– Người có lối sống không lành mạnh như lười vận động, ăn uống thừa năng lượng, sử dụng rượu, bia, chất kích thích.

Cẩm nang sức khỏe gia đình: Triệu chứng của bệnh suy thận mạn tính

Khi chăm sóc sức khỏe gia đình có người bị suy thận mạn, các triệu chứng của bệnh thường không rõ ràng ở giai đoạn đầu. Tuy nhiên, khi bệnh tiến triển ở các giai đoạn gần cuối, các triệu chứng trở nên rõ rệt hơn, bao gồm:

– Cảm giác mệt mỏi kéo dài và thiếu năng lượng là dấu hiệu phổ biến của suy thận mạn, do cơ thể không loại bỏ được các chất độc hại.

– Sự tích tụ chất lỏng trong cơ thể gây ra phù ở các phần cơ thể như chân, mắt cá chân, bàn tay và mặt.

– Người bệnh có thể đi tiểu ít hơn hoặc nhiều hơn bình thường, kèm theo cảm giác khó chịu.

– Sự tích tụ các chất thải trong máu có thể gây ra ngứa ngáy, khô da.

– Cảm giác buồn nôn và nôn mửa thường xuất hiện do sự gia tăng các chất thải trong máu.

– Chất lỏng có thể tích tụ trong phổi, gây khó thở, đặc biệt là khi nằm.

Cẩm nang sức khỏe gia đình: Cách phòng ngừa suy thận mạn tính

Phòng ngừa suy thận mạn là điều quan trọng, đặc biệt khi chăm sóc sức khỏe gia đình. Dưới đây là một số biện pháp giúp giảm nguy cơ mắc bệnh theo khuyến cáo của chuyên gia:

– Kiểm soát tốt đường huyết nếu có thành viên trong gia đình mắc bệnh tiểu đường, đây là cách quan trọng nhất để bảo vệ thận.

– Huyết áp cũng cần được kiểm soát chặt chẽ, bằng cách thường xuyên kiểm tra huyết áp và tuân thủ các chỉ định của bác sĩ về chế độ ăn uống và thuốc điều trị.

– Áp dụng một chế độ ăn uống cân bằng, giàu chất xơ, ít muối và đường sẽ giúp bảo vệ thận.

– Tránh các thực phẩm chế biến sẵn, đồ ăn nhanh và thực phẩm chứa nhiều muối.

– Duy trì lượng nước cần thiết mỗi ngày giúp thận hoạt động hiệu quả và loại bỏ các chất độc ra khỏi cơ thể.

– Không hút thuốc lá và hạn chế sử dụng rượu bia cũng như chất kích thích gây hại cho cơ thể.

– Kiểm tra sức khỏe thường xuyên để phát hiện sớm các vấn đề về thận và có biện pháp can thiệp kịp thời.

Đọc thêm:

• Lưu Ý Chăm Sóc Sức Khỏe Gia Đình: Tác Hại Không Ngờ Tới Của Hút Thuốc Lá Thụ Động
• Thực Đơn Chăm Sóc Sức Khỏe Gia Đình: Bị Trào Ngược Dạ Dày Thực Quản Nên Ăn Gì, Kiêng Gì?
• Bảo Vệ Sức Khỏe Gia Đình: 4 Điều Cần Làm Khi Ngủ Dậy Để Phòng Ngừa Đột Quỵ Sáng Sớm

Chăm sóc sức khỏe gia đình, đặc biệt là trong việc kiểm soát và phòng ngừa bệnh suy thận mạn, đòi hỏi sự quan tâm và kiến thức đầy đủ từ tất cả các thành viên trong gia đình. 

Bằng cách hiểu rõ về bệnh, áp dụng các biện pháp phòng ngừa hiệu quả, chúng ta có thể giúp bản thân mình và người thân duy trì cuộc sống khỏe mạnh hơn, giảm thiểu những tác động tiêu cực từ bệnh suy thận mạn.

Đồng thời, việc tạo ra một môi trường chăm sóc sức khỏe gia đình hiệu quả bao gồm sự quan tâm và thăm khám sức khỏe định kỳ sẽ là yếu tố quan trọng trong hành trình để gia đình chiến đấu chống lại căn bệnh này.

Để không bỏ lỡ những thông tin kiến thức sức khỏe bổ ích, hãy theo dõi WeCare 247 bạn nhé.

Bài viết có sử dụng thông tin từ website của Bệnh viện Đa Khoa Tâm Anh và Sức Khỏe & Đời Sống.