Nhồi Máu Cơ Tim: Nguyên Nhân, Tác Hại và Triệu Chứng Bạn Không Thể Bỏ Qua

Nhồi máu cơ tim, một vấn đề tim mạch phổ biến không chỉ xuất hiện ở các quốc gia phát triển mà còn là mối lo ở những nước đang phát triển như Việt Nam. Mặc dù tỉ lệ tử vong do bệnh này đã giảm nhờ sự tiến bộ trong chẩn đoán và điều trị, nhưng những hậu quả và biến chứng vẫn là đề tài đáng quan ngại.

Cùng với các chuyên gia WeCare 247, chúng ta hãy tìm hiểu về khái niệm, tác hại, cách phòng tránh và dấu hiệu của nhồi máu cơ tim nhằm nâng cao chất lượng sống và phòng ngừa bệnh lý tim mạch.

Nhồi máu cơ tim là gì?

Tim đưa máu, oxy và dưỡng chất đến các cơ quan khác nhau thông qua hai nhánh mạch máu chính: động mạch vành trái và động mạch vành phải.

Hiện tượng nhồi máu cơ tim, hay còn gọi là đột quỵ tim, xảy ra khi một hoặc cả hai nhánh động mạch vành trên bị tắc nghẽn đột ngột, làm cho cơ tim không nhận đủ máu, dẫn đến tình trạng hoại tử cơ tim.

Nếu không có sự can thiệp nhanh chóng để khắc phục sự cản trở này, cơn nhồi máu cơ tim cấp có thể gây tổn thương vĩnh viễn cho cơ tim và thậm chí dẫn đến tử vong. Ở Mỹ, khoảng 635.000 người mỗi năm phải đối mặt với nhồi máu cơ tim, và trong số đó, có khoảng 300.000 người trải qua nhồi máu cơ tim lần thứ hai. Hiện tượng nhồi máu cơ tim làm tăng nguy cơ tử vong do bệnh tim mạch, với tỷ lệ cứ 7 trường hợp tử vong có một trường hợp liên quan đến nhồi máu cơ tim.

Chăm sóc người bệnh trong giai đoạn này đóng vai trò quyết định trong việc phục hồi sức khỏe và ngăn chặn những biến chứng nghiêm trọng của bệnh lý tim mạch.

Một số dấu hiệu của nhồi máu cơ tim bạn nên biết

Nhồi máu cơ tim có thể xuất hiện một cách đột ngột, nhưng có những trường hợp nó có thể được cảnh báo trước từ hàng giờ đến hàng ngày, thậm chí hàng tuần, thông qua các dấu hiệu nhất định. Việc chăm sóc người bệnh trong các trường hợp này đóng vai trò quan trọng để giảm nguy cơ và đối phó hiệu quả với tình trạng sức khỏe này.

Các dấu hiệu của nhồi máu cơ tim như sau:

1. Đau ngực

Đau thắt ngực, cảm giác bị đè nặng, xoắn vặn trong lồng ngực, sau xương ức hoặc ngực trái, kéo dài trên 15 phút, và lan rộng ra các vùng khác như sau lưng, cổ, cằm, vai, hoặc cánh tay.

2. Tụt huyết áp đột ngột

Với người cao tuổi, phụ nữ, hoặc bệnh nhân đái tháo đường, họ có thể không có triệu chứng đau ngực. Thay vào đó, họ sẽ cảm thấy hồi hộp, khó thở, mất tri giác, ngất xỉu hoặc tụt huyết áp dưới mức 90/60 mmHg.

3. Tay và chân lạnh

4. Đột ngột cảm thấy mệt mỏi, bồn chồn, lo lắng, hoảng sợ

5. Hoa mắt, chóng mặt

Việc chăm sóc người bệnh đúng cách và theo dõi sát sao với nhóm có rủi ro cao là vô cùng quan trọng để đảm bảo rằng bất kỳ biểu hiện nào của nhồi máu cơ tim đều được đối phó và chăm sóc kịp thời, hiệu quả.

Biến chứng của nhồi máu cơ tim với sức khoẻ

1. Sốc tim

Tình trạng này xảy ra khi tim không thể bơm máu đủ để cung cấp dưỡng chất cho cơ thể. Nếu khối lượng cơ tim bị tổn thương nặng (>40%), sốc tim có thể xảy ra. Trong tình huống này, cần có sự can thiệp chăm sóc người bệnh ngay lập tức từ chuyên gia để cứu sống bệnh nhân.

2. Rối loạn nhịp tim

Tổn thương do nhồi máu cơ tim có thể gây ra những biến đổi đột ngột về nhịp tim (còn gọi là rối loạn nhịp). Trong một số trường hợp rất nghiêm trọng, bệnh có thể gây đột tử.

3. Suy tim

Mô cơ tim bị tổn thương quá nhiều do nhồi máu cơ tim có thể dẫn đến tình trạng suy tim tạm thời hoặc lâu dài.

4. Ngừng tim

Nhồi máu cơ tim cấp có thể dẫn đến tình trạng ngưng đột ngột của tim, từ đó đe dọa tính mạng người bệnh. Trong tình huống này, gia đình và người xung quanh cần ngay lập tức đưa bệnh nhân đi cấp cứu.

5. Viêm màng ngoài tim

Nhồi máu cơ tim có thể khiến phản ứng hệ thống miễn dịch bị lỗi, dẫn đến hội chứng Dressler (viêm màng ngoài tim muộn sau nhồi máu cơ tim).

Nguyên nhân gây nhồi máu cơ tim

Nguyên nhân thường gặp của tình trạng nhồi máu cơ tim là sự phát triển của xơ vữa động mạch, một hiện tượng mà các mảng xơ tích tụ dần theo thời gian và bám chặt vào thành mạch máu. Các thành phần chính của mảng xơ vữa bao gồm cholesterol, canxi và các mảnh vỡ tế bào.

Quá trình hình thành và phát triển của mảng xơ vữa thường bắt đầu từ khoảng tuổi 30 và kéo dài từ vài năm đến vài chục năm. Tuy nhiên, ở những người có yếu tố nguy cơ như tăng huyết áp, đái tháo đường, rối loạn lipid máu, hút thuốc lá, quá trình này thường diễn ra nhanh chóng hơn. Điều này là do những yếu tố này thúc đẩy phân tử cholesterol tích tụ và bám chặt vào thành mạch máu, tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim.

Mảng xơ vữa, nếu kết dính vào thành mạch, có thể kích thích sự phát triển của viêm nhiễm trong thành mạch, tạo điều kiện cho bong tróc và nứt vỡ. Kết quả, mảng xơ vữa tạo ra các cục máu đông, gây tắc nghẽn trong hệ mạch máu. Khi máu không thể đến các khu vực cơ tim, bệnh nhân có thể bị tổn thương các phần cơ tim, thậm chí tử vong.

Biện pháp phòng tránh tình trạng nhồi máu cơ tim

Sau đây là một số lưu ý để phòng ngừa nhồi máu cơ tim:

• Người bệnh cần hiểu rõ về nguyên nhân gây bệnh để chủ động chăm sóc bản thân và gia đình.

• Nắm vững kiến thức về căn nguyên bệnh giúp xây dựng phòng tránh hiệu quả.
• Chế độ ăn uống và tập thể dục đóng vai trò quan trọng ngăn chặn bệnh tim mạch liên quan đến xơ vữa động mạch vành. Thói quen ăn uống lành mạnh, kết hợp với lịch trình tập luyện đều đặn, giúp kiểm soát yếu tố nguy cơ bệnh mạch vành.
• Bỏ thuốc lá là bước quan trọng giúp cải thiện sức khỏe tim mạch.
• Giảm cân và duy trì BMI dưới 23 kg/m2 giúp kiểm soát nguy cơ bệnh, đồng thời cải thiện chất lượng cuộc sống.
• Giảm rượu bia là một phương pháp khác để chăm sóc sức khỏe và ngăn chặn các vấn đề tim mạch.

Những câu hỏi phổ biến về tình trạng nhồi máu cơ tim

Ai dễ mắc nhồi máu cơ tim?

• Những người nam trên 45 và nữ trên 50 tuổi
• Những người trước đây từng trải qua bệnh nhồi máu cơ tim
• Người có tiền sử gia đình mắc bênh, nhất là nếu bố hoặc anh trai mắc bệnh dưới 55 tuổi, hoặc mẹ và chị gái mắc dưới 65 tuổi
• Bệnh nhân đái tháo đường
• Người mắc chứng rối loạn mỡ máu, huyết áp cao, hút thuốc lá, béo phì
• Người thiếu hoạt động thể lực điều độ và thường xuyên

Nhồi máu cơ tim có nguy hiểm đến tính mạng không?

Tình trạng nhồi máu cơ tim được coi là một tình huống khẩn cấp trong y tế, có thể đưa người bệnh đến cửa tử nhanh chóng nếu chăm sóc không kịp thời. Có hơn 10% tổng số trường hợp mắc nhồi máu cơ tim dẫn đến đột tử.

Đối với những người may mắn thoát chết, nguy cơ suy tim trong tương lai là rất cao, vì thế đòi hỏi sự chăm sóc người bệnh đều đặn để ngăn chặn những biến chứng của nhồi máu cơ tim tiềm ẩn.

Nhồi máu cơ tim có di truyền không?

Nhồi máu cơ tim có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi và mang lại hậu quả và biến chứng nặng nề. Lo ngại về tác hại của bệnh khiến nhiều người tự hỏi: “Nhồi máu cơ tim có di truyền không?”. Câu trả lời là có, nhưng không hoàn toàn.

Nhồi máu cơ tim là kết quả của nhiều yếu tố như xơ vữa mạch vành, tăng huyết áp, thiếu máu cơ tim, huyết khối và suy tĩnh mạch. Tính di truyền cũng đóng một vai trò nhỏ bởi khi bố mẹ, anh chị mắc bệnh tim, nguy cơ mắc bệnh tăng cao.

Chính vì vậy, khi một người thân trong gia đình mắc nhồi máu cơ tim, quá trình chăm sóc người bệnh không chỉ dừng lại ở chính bệnh nhân. Điều cần làm sau đó chính là kiểm tra sức khỏe tim mạch định kỳ, thực hiện các xét nghiệm mỡ máu và tầm soát đái tháo đường cho cả gia đình để phòng tránh những yếu tố nguy cơ mắc bệnh.

Tổng kết

Trong khi chúng ta không thể kiểm soát mọi khía cạnh của sức khỏe, việc hiểu rõ về nguy cơ nhồi máu cơ tim có thể là bước quan trọng để bảo vệ trái tim của chúng ta. Hãy duy trì một lối sống lành mạnh, theo dõi sức khỏe của bạn và tham khảo ý kiến chuyên gia y tế. Đôi khi, những biện pháp đơn giản như chế độ ăn uống cân đối và việc vận động đều đặn có thể là chìa khóa cho một trái tim khỏe mạnh và tự do khỏi những nguy cơ đe dọa.

Bài viết có sử dụng thông tin từ website của Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh và Bệnh viện Trung ương Quân đội 108.